بررسی بازتاب نمادین آتش در دو داستان مثنوی با رویکرد تطبیقی

سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 335

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MMJ-11-41_008

تاریخ نمایه سازی: 4 خرداد 1398

چکیده مقاله:

آتش از دیرباز به سبب نقشی که در زندگی انسان داشته است، مورد توجه بوده است. یکی از خویشکاری های نمادین آتش، تطهیر است. آتش با وجود این که سوزاننده است، پاکی و طهارت را نیز به ارمغان می آورد. بنا به باور اساطیری، آتش آوردگاه پاکی و پلیدی است. در این جستار ابتدا به بررسی مفهوم نمادین آتش در اساطیر مختلف پرداخته ایم که گذر از آن (آزمون آتش) عروج به مرحله ای بالاتر را در خود نمادینه کرده است. پس از آن با خوانش اسطوره گذشتن سیاوش از آتش در شاهنامه، و ناظر به داستان حضرت ابراهیم (ع)  در فرهنگ سامی، با رویکردی تطبیقی آن را با داستان در آتش افکندن کودک در مثنوی و نیز  حکایت جواب دهری که عالم را قدیم گوید مقایسه کرده ایم و رویکرد مولانا را به خوانش آثار پیشین خود بررسی کرده ایم. این نوشتار در پی آن است که نشان دهد، مولانا از مفاهیم اسطوره ای و نمادین قبل از خود آگاهی داشته و با تخیل شاعرانه خود به بازآفرینی این مضامین در زمان خود پرداخته است.

نویسندگان

محمد صافحیان

استادیار گروه کلام اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

زکیه رشیدآبادی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم. ...
  • آموزگار، ژاله. 1383. تاریخ اساطیری ایران. چاپ ششم. تهران: سمت. ...
  • آموزگار، ژاله و تفضلی، احمد. 1375. اسطوره زندگی زردشت. تهران: ...
  • ابومنصور عبدالرزاق توسی. 1383. دیباچه شاهنامه ابومنصوری، رحیم رضازاده ملک، ...
  • الیاده، میرچا. 1372. رساله در تاریخ ادیان. ترجمه جلال ستاری. ...
  • اوستا. 1391. گزارش و پژوهش جلیل دوستخواه. تهران: مروارید. ...
  • اوشیدری، جهانگیر. 1389. دانشنامه مزدیسنا. چاپ پنجم. تهران: مرکز. ...
  • باشلار، گاستون. 1364. روانکاوی آتش. ترجمه جلال ستاری. تهران: توس. ...
  • بختور تاش، نصرت الله. 1387. نشان رازآمیزگردونه خورشید یا گردونه ...
  • بهار، مهرداد. 1362. پژوهشی در اساطیر ایران. تهران: توس. ...
  • . 1386. جستاری چند در فرهنگ ایران. تهران: اسطوره. ...
  • . 1388. نگاهی به تاریخ اساطیر ایران باستان. به کوشش ...
  • بیرونی، ابوریحان. 1377. آثار الباقیه. ترجمه اکبر دانا سرشت. تهران: ...
  • پورداود، ابراهیم. 1355. یسنا. به کوشش بهرام فره وشی. چاپ ...
  • پورخالقی چترودی، مهدخت و فرزاد قایمی. 1390. تحلیل نمادینگی آتش ... [مقاله ژورنالی]
  • پیربایار، ژان. 1376. رمزپردازی آتش. ترجمه جلال ستاری. تهران: مرکز. ...
  • جامی، عبدالرحمن. 1374. سلامان و ابسال. به اهتمام ضیاءالدین سجادی. ...
  • حصوری، علی. 1378. سیاوشان. چاپ اول. تهران: چشمه. ...
  • خالقی مطلق، جلال. 1372. گل رنج های کهن، به کوشش ...
  • دادور، ابوالقاسم و الهام منصوری. 1385. درآمدی بر اسطوره ها ...
  • رجبی، پرویز. 1380. هزاره های گمشده. تهران: چشمه. ...
  • رستگار فسایی، منصور. 1383. پیکرگردانی در اساطیر. تهران: پژوهشگاه علوم ...
  • رضی، هاشم. 1383. جشن های آتش. تهران: بهجت. ...
  • . 1381. دانشنامه ایران باستان. تهران: سخن. ...
  • روایت پهلوی. 1367. ترجمه مهشید میر فخرایی. تهران: موسسه مطالعات ...
  • زاد اسپرم. 1366. گزیده های زاد اسپرم. ترجمه محمد تقی ...
  • سلیم الحوت، محمود. 1390. باورها و اسطوره های عرب پیش ...
  • شفیعی کدکنی، محمد رضا. 1375. صورخیال در شعر فارسی. تهران: ...
  • شکیبی ممتاز، نسرین. 1386. سیاوش در آیینه ادب فارسی ، ... [مقاله ژورنالی]
  • شوالیه، ژان و آلن گربران. 1377. فرهنگ نمادها. ترجمه سودابه ...
  • صرفی، محمد رضا. 1380. آزمون آتش ، نشریه دانشکده ادبیات ...
  • عطار، فریدالدین. 1366. تذکرهالاولیا. تصحیح محمد استعلامی. تهران: زوار. ...
  • عفیفی، رحیم. 1383. اساطیر و فرهنگ ایران. چاپ دوم. تهران: ...
  • فخرالدین اسعد گرگانی. 1377. ویس و رامین. مقدمه و تصحیح ...
  • فردوسی، ابوالقاسم. 1387. شاهنامه، (از روی چاپ مسکو). به کوشش ...
  • کار نوی، ا. جی. 1341. اساطیر ایرانی. ترجمه احمد طباطبایی. ...
  • کای بار، جس پیتر آسموسن و مری بویس. 1348. دیانت ...
  • مجتهد شبستری، محمد و همکاران. 1367. آتش ، دایره المعارف ...
  • معین، محمد. 1363. مزدیسنا و ادب فارسی. جلد2. تهران: دانشگاه ...
  • مولوی، جلال الدین محمد بلخی. 1390. مثنوی. به اهتمام احمد ...
  • واحددوست، مهوش. 1379. نهادینه های اساطیری. تهران: سروش. ...
  • . 1384. نمادینگی آتش و بازتاب آن در متون اساطیری ...
  • هینلز، جان. 1383. شناخت اساطیر ایران. ترجمه و تالیف  باجلان ...
  • یاحقی، محمد جعفر. 1369. فرهنگ اساطیر. تهران: موسسه مطالعات و ...
  • یونگ، کارل گوستاو. 1373. روان شناسی و کیمیا گری. ترجمه ...
  • English Sources ...
  • Boyce, M.(1968) on the Sacred fires of the Zoroastrians B ...
  • Cravley (1974) Fire,Fire Gods ,Encyclopaedia of Religion and Ethics,New York. ...
  • Goldsmith, Elizabeth E.(2003) Life Symbols as Related to Sex Symbolism,Kesinger ...
  • Macdonel, A.A (1974) Vedic my thology, Delhi. ...
  • The Holy Quran. ...
  • ’Afifi, Rahim. (2004/1383SH). Asātir va farhang-e Iran. 2nd edition. Tehran: ...
  • Abu-mansouri Tousi, Abdol-razzagh. (2004/1383SH). Dibācheh-ye Shahnameh-ye Abu-mansouri . Rahim Reza-zadeh ...
  • Amouzegār, Zhāleh & Ahmad Tafazzoli. (1996/1375SH). Ostoureh-ye Zendegi-ye Zardosht. Tehran: ...
  • Amouzegār, Zhāleh. (2004/1383SH). Tārikh-e asātiri-ye Iran. 6th ed. Tehran: SAMT. ...
  • Asmosen, J. P. (1969/1348SH). diyānat-e zrtoshti (Diyānate Zardoshti) dar Majmou’eh-ye ...
  • Attār, Farid-oddin. (1987/1366SH). Tazkaratol-owliya’. Edited by Mohammad. Est’elāmi. Tehran: Zavvār. ...
  • Avestā. (2010/1389). Report and research by Jalil Doustkhāh. Tehrān: Morvārid. ...
  • Bachelard, Gaston. (1985/1364SH). Ravānkāvi-ye ātash (La psychanalyse du feu). Tr. ...
  • Bahār, Mehrdād. (1983/1362SH). Pazhouheshi dar asātir-e Iran. Tehran: Tous. ...
  • Bahār, Mehrdād. (2007/1386SH). Jostāri chand dar farhang-e Iran. Tehran: Ostoureh. ...
  • Bahār, Mehrdād. (2009/1388SH). Negahi be tārikh-e asātir-e Iran-e bastan. With ...
  • Bakhtour-tāsh, Nosrat-ollāh. (2008/1387SH). Neshān-e rāz-āmiz-e gardouneh khorshid yā gardouneh mehr. ...
  • Bayard, Jean Pierre. (1997/1376SH). Ramzpardāzi-ye ātash (La symbolique du feu). ...
  • Birouni, Abu-Rei hān. (1998/1377SH). Āsār-ol-bāghiyah. Tr. by Akbar Dānāseresht. Tehran: ...
  • Carnoy, Albert Joseph. (1962/1341SH). Asātir-e Irani (Iranian Mythology).Tr. by Ahmad ...
  • Chevalier, Jean & Alain Guerbrant. (1998/1377SH). Farhang-e Nemād-hā (Dictionary of ...
  • Dādvar, Abolghāsem va Elhām Mansouri. (2006/1385SH). Darāmadi bar ostoureh-hā va ...
  • Eliade, Mircea. (1993/1372SH). Resāleh dar tārikh-e adyān (Traited histoire des ...
  • Ferdowsi, Abolghāsem. (2008/1387SH). Shāhnāmeh (base on Moscow edition). With the ...
  • Gorgāni, Fakhr-oddin As’ad. (1998/1377SH). Veis o Rāmin. Edition and introduction: ...
  • Hasouri, ’Ali. (1999/1378SH). Siyāvashān. 1st ed. Tehran: Cheshmeh. ...
  • Hinnells, John Russel. (2004/1383H). Shenākht-e asātir-e Iran (Persian mythology). Tr. ...
  • Jāmi, ’Abdorrahmān. (1995/1374SH). Salāmān va ebsāl. With the efforts of ...
  • Jung, Carl Gustav. (1994/1373SH). Ravān-shenāsi va kimiyāgari (alchemy and Psychology).Tr. ...
  • Khāleghi Motlagh, Jalāl. (1993/1372SH). Gol-e ranj-hā-ye kohan (Selected Articles). With ...
  • Mo ein, Mohammad. (1984/1363SH). Mazdyasnā va adab-e Parsi. Vol. 2. ...
  • Mojtahed Shabestari, Mohammad and et.al. ātash dar dā’eratol-ma’āref-e eslām. Under ...
  • Mowlavi, Jalāl-eddin Mohammad Balkhi. (2011/1390SH). Masnavi. With the efforts of ...
  • Owshidari, Jahāngir. (2010/1389SH). Dāneshnāmeh Mazdyasnā. 5th ed. Tehran: Markaz. ...
  • Pourdāvoud, Ebrāhim. (1998/1377SH). Yasnā. With the effort of Bahrām Farrah-vashi. ...
  • Pour-khāleghi Chatroudi, Mahdokht va Farzād Ghā’emi. (2011/1390SH). tahlil-e nemādinegi-ye ātash ...
  • Rajabi, Parviz. (2001/1380SH). Hezāreh-hā-ye gomshodeh. Tehran: Cheshmeh. ...
  • Rastgār Fasāei, Mansour. (2004/1383SH). Peykargardāni dar asātir. Tehran: Pazhouheshgāh-e ’Olum-e ...
  • Razi, Hāshem. (2002/1381SH). Dāneshnāmeh Iran-e bāstān. Tehran: Sokhan. ...
  • Razi, Hāshem. (2004/1388SH). Jashn-hā-ye ātash. Tehran: Bahjat. ...
  • Revāyat-e Pahlavi. (1988/1367SH). Tr. by Mahshid Mir-fakhrāei. Tehran: Mo’assese-ye Motāle’āt ...
  • Salimol-hout, Mahmoud. (2011/1390SH). Bāvar-hā va ostoureh-hā-ye ’Arab-e pish az eslām. ...
  • Sarfi, Mohammad Rezā. (2001/1380SH). āzmoun-e ātash . Nashriyeh Dāneshkadeh-ye Adabiyāt ...
  • Shafi’ei Kadkani, Mohammad Rezā. (1996/1375SH). Sovar-e khiyāl dar she’r-e fārsi. ...
  • Shakibi Momtāz, Nasrin. (2007/1386SH). siyāvash dar āeineh adab-e fārsi . ...
  • Vāheddoust, Mahvash. (2005/1384SH). nemādinegi-ye ātash va bāztāb-e ān dar motoun-e ...
  • Vāheddoust, Mahvash. (2009/1379SH). Nahādine-hā-ye asātiri dar Shahnāmeh-ye Ferdowsi. Tehran: Soroush. ...
  • Yāhaghi, Mohammad Ja’far. (1990/1369SH). Farhang-e asātir. Tehran: Soroush. ...
  • Zādesparam. (1987/1366SH). Gozide-hā-ye Zādesparam. Tr. by Mohammad Taghi Rāshed Mohassel. ...
  • نمایش کامل مراجع