ساخت و اعتباریابی آزمون پایبندی مذهبی بر اساس گزاره های قرآن و نهج البلاغه

هدف: هدف این پژوهش، طراحی، ساخت و اعتباریابی آزمون پایبندی مذهبی بر اساس قرآن کریم و نهج البلاغه به منظور سنجش رفتارهای مذهبی در موقعیت های بالینی و کنترل متغیرهای مذهبی در مداخله هایی بوده است که به نوعی از روش های مذهبی استفاده می کنند. روش: برای این منظور، ابتدا از قرآن و نهج البلاغه، گزاره های رفتاری، انتخاب شد و پس از انجام مراحل روان سنجی و روایی با پرسش نامه ای 60 سوالی، 682 نفر از دانشجویان کارشناسی دانشگاه های استان تهران که بر اساس نمونه گیری خوشه ای و به صورت تصادفی در هر خوشه انتخاب شده بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین از آزمون جهت گیری مذهبی آلپورت برای روایی ملاک استفاده شد. برای بررسی روایی نهایی آزمون داده ها با استفاده از رایانه، ابتدا به صورت اکتشافی و سپس تحلیل عاملی تجویزی (تاییدی) مورد تحلیل عاملی قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشانگر آن است که آزمون پایبندی مذهبی دارای سه عامل (پایبندی مذهبی، دوسوگرایی مذهبی و ناپایبندی مذهبی) و همسانی درونی مطلوبی برخوردار است (آلفای کرونباخ برابر816). نتایج تحلیل عاملی با تحلیل اکتشافی شش عامل و سپس با تحلیل تجویزی سه عامل، بیانگر تبیین درصد قابل توجهی از واریانس متغیر مورد نظر همبستگی آزمون مورد نظر با آزمون جهت گیری مذهبی آلپورت است. همچنین قبل از این با گروه نمونه محدودتری محاسبه شد و همبستگی معناداری به دست آمد. نتیجه: بر اساس یافته های پژوهش و گزاره های مذهبی می توان آزمون دارای اعتبار و روایی بالا ساخت که عوامل منسجمی از آن به دست می آید و می توان با توان بالایی رفتار مذهبی افراد را مورد مطالعه و در پژوهش های بالینی برای سنجش مذهبی مورد استفاده قرار داد. پایبندی مذهبی، ماهیتی مستقل و متفاوت از ناپایبندی و دوسوگرایی مذهبی دارد.

کلیدواژه ها:

سنجش مذهبی ، پایبندی مذهبی ، قرآن ، نهج البلاغه