بررسی تاثیر حس القایی مکتب ذن و فنگ شویی در معماری ایرانی ( نمونه موردی: باغ ارم شیراز )

رابطه ی انسان و محیط در معماری اهمیت بسزایی دارد. معماری حاصل زیبایی، استحکام، آسایش و آسودگی است. انسان در فضای معماری می اندیشد، زندگی می کند و در نهایت فضا را خلق می کند. همیشه انسان ها در تلاش بوده اند که تعادل را در فضاها برقرار کنند تا به آرامش بیشتری برسند. از آنجایی که در تمامی سبک های معماری مطرح شده در طول تاریخ، بخصوص در آسیای شرقی، موضوع آسایش محیطی در طراحی های معماری بسیار حایز اهمیت بوده، شناخت این رویکرد یعنی بررسی حس القایی سبک هایی مانند ذن و فنگ شویی در معماری ایرانی، از ابعاد گوناگون ضرورت تحقیق حاضر است. مفهوم بررسی حس القایی در واقع بررسی الگوهای مفهومی و کالبدی سبک ها می باشد. نگارندگان این تحقیق در صددند با روش تحقیق تفسیری- تاریخی، به شناخت پیوند سبک ذن و فنگ شویی و معماری ایرانی نایل آیند و در نهایت با بررسی الگوهای طراحی معماری هرکدام و قراردهی دیاگرامی الگوها در کنار یکدیگر، از نظر کالبدی نیز شباهت ها و تفاوت های این مکاتب با یکدیگر را بیابند. بدین منظور، موجودیت فضایی معماری این سبک ها و اهم اصول آن در حوزه فضایی و روانشناسی محیطی با مراجعه به آرای صاحب نظران، مطالعه شده است. با بررسی معماری ذن و فنگ شویی و معماری ایرانی، جریان های هویت گرایی در معماری ها شناخته شده است، جریان هایی که اساس هدف آن ها تعادل بین انرژی های موجود در جهان و انسان و یا هماهنگی بین انسان و طبیعت پیرامونش می باشد. با بررسی جز به جز هر یک از این سه سبک در نهایت جمله به این مفهوم دست می یابیم که در این مکاتب یا سبک ها استفاده از فرم های ناب و ساده را مشاهده می کنیم و اعتقاد دارند که سکون و سکوت رو به کمال دارد و رسیدن به کمال را همراستا با ریاضت، استفاده ی غیرساده و سختگیر مصالح، رنگ و دیگر عناصر طبیعی و مصنوعی، می دانند. شاید این سبک ها از لحاظ مفهوم و معنای روانشناختی محیطی شباهت هایی دارند اما تفاوت های زیادی در کالبد و ظاهر طراحی های این سه سبک مشاهده می کنیم. تفاوت هایی نظیر شکل و هندسه ی باغ ها و یا جانمایی های فضایی داخلی بنای خانه که شاید این تفاوت های کالبدی نشات گرفته از تفاوت های فرهنگی یا تاریخی سرزمین های زاده شده ی این سبک ها باشد

کلیدواژه ها:

مکتب ذن ، معماری فنگ شویی ، باغ چینی و ژاپنی ، خانه باغ ایرانی.