استفاده از مدل شبیه ساز WEAP جهت ارزیابی سناریوهای مختلف مدیریتی در حوضه زاهدان

شهرستان زاهدان یکی از کلان شهرهای ایران و مرکز استان سیستان و بلوچستان است. نیازهای شرب، صنعت، فضای سبز و کشاورزی در شهرستان تا قبل از سال 1382 از منابع آب های زیرزمینی تامین می شد. به منظور رفع کمبودها و تامین نیازهای شرب شهری در این شهرستان، خط انتقال آب از چاه نیمه های زابل در سال 1382 با ظرفیت انتقال 850 لیتر بر ثانیه به بهره برداری رسید. با توجه به وجود دو منبع قابل استحصال آب، برنامه ریزی برای بهره برداری تلفیقی مناسب از منابع موجود اهمیت بسزایی در مدیریت منابع آبی و کاهش کمبود آب به خصوص آب شرب مصرفی در ماه های گرم سال را دارد. در این پژوهش سناریوهای مختلف مدیریتی مانند افزایش راندمان آبیاری، اصلاح الگوی کشت و استفاده از پساب تصفیه شده برای مصارف صنعت، آبیاری فضای سبز و تغذیه مصنوعی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد در سناریوی مرجع در اواخر دوره شبیه سازی با افزایش جمعیت تامین نیازها کاهش پیدا می کند و در تابستان سال های انتهای دوره شبیه سازی، تامین نیازهای شرب شهری نیز با مشکل مواجه می شود. بیشترین کمبود در تامین نیازها در ماه های خرداد، تیر، مرداد و شهریور دیده می شود به طوری که در مردادماه آخرین سال دوره شبیه سازی تنها 74 درصد آب شرب مورد نیاز تامین می شود و تامین بقیه نیازها به صفر می رسد. نیاز کشاورزی نیز به طور متوسط به میزان 39/33 درصد تامین خواهد شد. با اصلاح الگوی کشت و افزایش راندمان در بخش کشاورزی می توان به طور متوسط درصد تامین نیازها در بخش کشاورزی را با 39/10 درصد افزایش به میزان 78/43 درصد تامین کرد. ولی به دلیل کمبودهای شدید این بخش همچنان با تنش آبی مخصوصا در سال های پایانی دوره شبیه-سازی رو به رو است. سناریوی استفاده از پساب تصفیه شده نشان داد باوجود افزایش 4 برابری سرانه فضای سبز در منطقه موردمطالعه، این نیاز به صورت کامل تامین خواهد شد. با توجه به اینکه در این سناریو مجموعا حدود 520 میلیون مترمکعب آب از منبع آب زیرزمینی برداشت می شود، می توان 207 میلیون مترمکعب که حدود 40 درصد از حجم برداشتی از این منبع است را با استفاده از تغذیه مصنوعی جهت احیای آبخوان به آن تزریق کرد.