مقایسه اثر بخشی مدل درمانی پاسخ محور و مدل درمانی – آموزشی با تاکید بر یکپارچگی حسی برنشانگان بالینی دانش آموزان با اختلال طیف اوتیسم

مقدمه اختلال طیف اوتیسم نوعی اختلال عصبی رشدی است که بر اساس معیارهای پنجمین ویرایش راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) با نقص در دو حیطه ارتباط اجتماعی، تعامل اجتماعی و نقص در رفتارها، علایق و فعالیت‎های محدود و تکراری مشخص می شود. هدف این مطالعه مقایسه اثربخشی مدل‎های درمانی پاسخ محور و درمانی آموزشی با تاکید بر یکپارچگی حسی بر نشانگان بالینی دانش آموزان با اختلال طیف اوتیسم است. روش کار  36دانش آموز (21پسرو15دختر) با اختلال طیف اوتیسم از بین دانش آموزان مراکز تخصصی اوتیسم شهر مشهدکه در سال تحصیلی 97-1396 مشغول به تحصیل بودند، پس از غربالگری با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب، و به صورت تصادفی در یک گروه کنترل و دو گروه آزمایش جایگزین شدند و به مدت 2ماه مداخلات درمانی را دریافت کردند. نتایج تجزیه و تحلیل نتایج نشان داد که مدل درمانی پاسخ محور و درمانی آموزشی برکاهش نشانگان بالینی دانش آموزان با اختلال طیف اوتیسم تاثیر معنی داری داشته اند. اما با مقایسه اثر بخشی مدل ها، نتایج نشان داد که مدل درمانی پاسخ محور برکاهش نشانگان بالینی دانش آموزان آموزان با اختلال طیف اوتیسم به طور معنی داری اثر بخشی بیشتری از مدل درمانی آموزشی دارد. نتیجه گیری تجزیه و تحلیل نتایج نشان داد که مدل درمانی پاسخ محور (PRT) ودرمان و آموزش کودکان اوتیستیک و ناتوانی‎های ارتباطی مرتبط با آن (TEACCH) برکاهش نشانگان بالینی دانش آموزان با اختلال طیف اوتیسم تاثیر معنی داری داشته اند. اما با مقایسه اثر بخشی مدل ها، نتایج نشان داد که مدل درمانیPRT برکاهش نشانگان بالینی دانش آموزان  با اختلال طیف اوتیسم به طور معنی داری اثر بخشی بیشتری از مدل درمانی  (TEACCH) دارد. نتایج این مطالعه بیانگرآن است که با توجه به افزایش شیوع اوتیسم در دهه گذشته، توجه بیشتر،کاربرد مداخلات رفتاری آموزشی و برنامه‎های پیشگیری ضروری است.

کلیدواژه ها:

اختلال طیف اوتیسم ، نشانگان بالینی ، درمان پاسخ محور ، مداخلات رفتاری آموزشی