رعایت اصل حریم در طراحی مسکن معاصر

مبحث حریم یکی از گسترده ترین و با اهمیت ترین مباحث در مبانی فقهی و آموزه های اسلامی است که مفاهیم معنوی عمیقی با آن پیوند دارد. توجه به اصل حریم و رعایت آن در تمامی فعالیت های مسلمانان از جمله معماری، با در نظر گرفتن عدالت و توجه به شرایط زمان و مکان بایستی لحاظ گردد. یکی از مهم ترین اصولی که در مسکن باید بدان توجه نمود، رعایت اصل حریم است. هدف از این مقاله بررسی اصل حریم و لزوم توجه به رعایت آن در طراحی مسکن می باشد. روش تحقیق به صورت توصیفی-تحلیلی و با بهره گیری از منابع اسنادی صورت گرفته است. جهت نیل به هدف مقاله، ابتدا معنا و مفهوم حریم بیان شده و پس از بررسی حریم در آیات و روایات اسلامی و جایگاه آن در معماری سنتی ایران، مفهوم مسکن و اهمیت حریم در طراحی مسکن شرح داده شده است. از نتایج این مقاله آن است که توجه به مفاهیم و آموزه های اسلامی برای معماران مسلمان در امر طراحی و بالاخص طراحی مسکن دارای اهمیت می باشد. معمار مسلمان باید با مکان یابی مناسب اجزاء و عرصه ها و بهره گیری از مفاهیم و آموزه های اسلامی و تلفیق آن ها با قوانین و ضوابط طراحی موجود، اصل حریم را در طراحی های خود رعایت نماید تا هم به یکی از اساسی ترین نیازهای مادی انسان که تامین سرپناه و خانه می باشد پاسخ گوید، و هم رسیدن به مراتب عالی و ایجاد شرایط مناسب برای سیر روحانی انسان را از طریق حفظ حریم که امنیت، آزادی و آرامش به همراه دارد را به ارمغان آورد. از آنجا که به دلایل گوناگونی نظیر عدم توجه به بعد روحانی انسان و نگاه صرفا مادی به نیازهای انسانی و نگرش اقتصادی در ساخت و ساز مسکن و...، توجه به آموزه های اسلامی در طراحی مسکن معاصر اغلب مورد غفلت واقع شده است، بررسی اصل حریم در طراحی مسکن دارای اهمیت می باشد.

کلیدواژه ها:

حریم ، مسکن ، طراحی معماری ، محرمیت