ارزیابی قرارگاههای رفتاری در محیط شهری در تعامل با رفتارهای شهروندی

طراحی معماری و طراحی شهری باید بر آن باشد که فضاهای شهری را بدانگونه طراحی کند که چند منظوره و یا چندعملکردی و در مقابل رفتارهای آدمی منعطف و پاسخگو باشد. افزون سازی قابلیتهای محیطی در انطباق با برآورده-سازی نیازهای رفتاری شهروندی و تلاش در ایجاد و بسترسازی تعاملات اجتماعی و مراودات جمعی ، می طلبد که نحوه رفتارهای انسانی و رابطه انسان و رفتارهایش در محیط کالبدی مورد بررسی قرار گیرد که بدون این کنکاش روانشناختی ، امکان طراحی فضای شهر یا هرگونه مداخله در ساختار شهری ناممکن می شود. بر این اساس بهره گیری از علوم رفتاری در طراحی شهری درخصوص ارتباط رفتار انسان و محیط کالبدی مهم می نماید تا بتوان به ایجاد بستری کالبدی برای عرصه تعاملات اجتماعی نایل شد که شکل گیری سرمایه اجتماعی و مشارکتهای جمعی در فضاهای شهری برای یک زندگی مطلوب و افزایش کیفیت زندگی شهروندی را فراهم آورد. این مقاله به بررسی نقش علوم رفتاری در طراحی شهری و معماری می پردازد و به چارچوبی نظری در طرحهای شهرسازی در اینباره اشاره دارد؛ در این مقاله به مفهوم روان شناسی محیطی و مقولات وابسته و پیوسته با آن اشاره می شود. یافته های تحقیق نشان از آن دارد که چراکه معماران منظر و طراحان شهری در خلق فضاهای شهر، نیازمند شناخت روانشناسانه از رفتارهای انسان شهری هستند تا با تدقیق در نحوه تعامل این رفتارها و محیط کالبدی ، بتوانند در ایجاد محیطی کارآمد و مناسب برای زندگی جمعی در ساختار شهری موفق باشند. این امر بالاخص در فضاهای شهری که عرصه تعاملات اجتماعی و مراودات شهروندی است، خود را بیشتر می-نمایاند. بر این اساس ضروری بنظر می رسد تا با بررسی روان شناسانه محیط های مصنوع شهری، امکان مداخلاتی را در روند طراحی این فضاها فراهم کرد تا به ایجاد محیطی پاسخگو به نیازهای شهروندان و در عین حال منعطف با نیازهای عملکردی و رفتاری شهری، امکان داد. این امر از آن جهت دارای اهمیت می شود که با نگاهی به ساختار شهری امروز می توان دریافت که نوع و چگونگی بکارگیری شهر و خاصه فضاهای شهری بوسیله شهروندان، با طراحی ساختار شهر هماهنگی ندارد و از همین رو است که میزان رضایتمندی شهروندی از ساختار کالبدی شهر سیر نزولی دارد.

کلیدواژه ها:

قرارگاههای رفتاری ، مولفه ها و شاخصها ، روانشناسی محیطی.