آسیب شناسی بازار بین بانکی ریالی در ایران با تاکید بر ابعاد فقهی

بازار بین بانکی یکی از ارکان بازار پول است که در آن بانک ها موسسات اعتباری جهت تامین مالی کوتاه مدت ایجاد تعادل در وضعیت نقدینگی خود، با یکدیگر وارد معامله می شوند. این بازار حداقل دو کارکرد مهم در نظام های مالی دارد. اولین مهم ترین کارکرد آن، ایفای نقش فعال موثر بانک مرکزی در اجرای سیاست پولی از طریق راهبری نرخ های سود است. کارکرد دیگر بازار بین بانکی، انتقال نقدینی به شکل مطلوب از موسات مالی دارای مازاد به موسسات مواجه با کسری وجوه است. بازار بین بانکی ریالی در سال 1387 به صورت رسمی تشکیل شد با راه اندازی سامانه تسویه اوراق بهادار الکترونیکی (تابا)، بستر خوبی برای انجام معاملات در این بازار فراهم گردید. با این حال، هنوز آن گونه که باید، بازار بین بانکی نقش موثری در شبکه بانکی سیاستگذاری پولی بانک مرکزی ندارد بیشتر به صورت غیر رسمی غیرشفاف با اتکا به ابزارهای اندک به فعالیت خود ادامه می دهد. بررسی واکاوی مشکلات بازار بین بانکی نقش مهمی در توسعه تعمیق این بازار دارد. در این نوشتار، پس از تبیین اهمیت کارکرد بازار بین بانکی معاملات رایج در آن، مهم ترین چالش های توسعه بازار بین بانکی ریالی در نظام بانکی ایران با تاکید بر ابعاد فقهی شرعی معرفی می گردد. در پایان، پیشنهادهای عملیاتی برای رفع چالش ها ارتقای جایگاه بازار بین بانکی ریالی در کشور ارایه می شود.