بازشناسی اثر فعالیت های اجتماعی بر پیکره بندی مجموعه بازارهای ایرانی و استفاده از اصول به دست آمده در جهت رونق هرچه بیشتر بازارهای امروز

بازار در واقع یک پیکره شهری است که شامل مجموعه ای از ساختمانهایی متنوع است که این پیکره را تحقق کاربردی می بخشد که این تنوع در اندازه و گنجایش فضاهای تولیدی و خدماتی، در فضاهای عبوری و توقف گاههای غیرمکلف و . . . دیده می شود. در واقع این مجموعه ساختمانی که بخشی از شهر را می پوشاند، باید بتواند توان اقتصادی و توان اجتماعی و توان فرهنگی شهر را پایدار بدارد. بازارهای ایران به عنوان یک مجموعه ساختمانی که بخشی از شهر را می پوشاند، حرکت خود را از یک سو متناسب با شهر و از سوی دیگر با در نظر گرفتن بناهای بازار در مکان مناسب و با قید پیوستگی ها و وابستگی های آن برپا می دارند. که این مکانیسم به تامین نوعی مکان می پردازد که آمال اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بازار را تحقق بخشیده و بقای عمر فعال بازار را منوط به استمرار این سه هدف و به نحوه تلفیق و تفکیک آنها دارد . نوشته حاضر به بررسی تاثیر فعالیت های اجتماعی بر شکل گیری فضاهای بازار پرداخته شده است. فعالیت ها و رفتارهای اجتماعی که در بازارها توسط مردم و بازاریان صورت می گیرد نظم و قواعد خاصی را بر شکل بازارهای ایرانی اعمال می کنند. بازشناسی این تاثیر به عنوان یک متغیر مستقل در کنار مناسبات فرهنگی و عوامل اقتصادی هدف این مقاله می باشد .نمونه های مورد مطالعه بازارهای سنتی ایران در یزد انتخاب شده است و مجموعه مطالعات انجام شده، تعامل تاریخی پیکره بندی مجموعه بازار با فعالیت ها و رفتار های اجتماعی ایرانیان را نشان می دهد .تحلیل بازارهای ایران به عنوان فضاهای جمعی که اکثر اتفاقات اجتماعی زندگی ایرانیان در آن صورت می گرفت، بسیاری از ویژگی شکلی، مفهومی و کارکردی غیرقابل انکاری را آشکار می کند. مجموعه این فعالیت های اجتماعی سبب شده تا به منظور استقرار این فعالیت ها در فضاهای مورد نیاز، نظم خاصی در بازار در جهت جای دادن این عامل مهم صورت پذیرد و نحوه رفتار مردم شهر در بازارها از حالت معمول خود برای فقط خریدوفروش خارج شده و به صحنه ای جمعی عظیم و گسترده ای از فعالیت های جمعی تبدیل شود . که در آن بازار و بیننده صحنه (مردم و بازاریان و. . .)موجودیت واحدی را تشکیل می دادند و زندگی اجتماعی را در جوار هم سیر می کنند .گذشته از اینکه نقاط اصلی و کانونی مجموعه بازار در شکل گیری این زندگی جمعی نقش بااهمیتی دارند، لیکن کالبد خود بازار نیز ناگریز از تطبیق با نوع زندگی و فعالیت های اجتماعی ایرانیان بوده است.

کلیدواژه ها:

مجموعه بازار ، رفتارهای اجتماعی ، فضاهای جمعی