بررسی پارامترهای عملیات حرارتی موثر بر ریزساختار خواص مکانیکی فولاد دوفازی SAPH444 برای استفاده در رینگ خودرو

یکی از متداول ترین ریزساختارهای فولاد دوفازی از کنار هم قرار گرفتن زمینه فریتی نرم فاز مارتنزیتی سخت به وجود می آید که ترکیب خوبی از استحکام، چقرمگی، جذب انرژی کارسختی را دارا می باشد. فولادهای دوفازی این قابلیت را دارند که بدون کاهش شکل پذیری یا جذب انرژی، با ضخامت های کمتر از حالت غیر دو فازی استفاده شوند؛ به همین دلیل کاربرد وسیعی در صنایع خودروسازی به ویژه در بدنه رینگ خودرو دارند. خواص مکانیکی این فولادها با عوامل مختلفی از جمله درصد کربن فولاد، درصد کربن مارتنزیت، نسبت فریت به مارتنزیت، اندازه دانه استحکام هر یک از فازها کنترل می شود. در مقاله پیشرو تاثیر متغیرهای مختلف تولید مانند دما، زمان، ریزساختار اولیه محیط کوینچ بر روی خواص مکانیکی فولاد دوفازی از ورق فولاد کم آلیاژ SAPH 440 حاوی 0/2 درصد وزنی کربن بررسی شدهاست. هدف اصلی از بهبود خواص مکانیکی، افزایش همزمان استحکام کششی، افزایش درصد ازدیاد طول نرخ کارسختی می باشد. بدلیل ازدیاد تعداد آزمایش مورد نیاز برای تحلیل دقیق تاثیر تمامی پارامترها بر روی خواص مکانیکی فولاد، از روش طراحی آزمایش بهینه سازی تاگوچی به همراه آنالیز واریانس استفاده شده است. نمونه های فولادی در طی آزمایش در شرایط مختلف آزمایش شدند تفاوت ریزساختار خواص مکانیکی بدست آمده در شرایط مختلف آزمایشی مورد مقایسه بحث قرار گرفته است. نتایج تحلیل آنالیز واریانس بر روی آزمایش انجام شده بیانگر بیشترین تاثیر ریزساختار اولیه (حدودا 44 %) تاثیر ناچیز دما (حدودا 4%) بر روی بهبود خواص مکانیکی فولاد دوفازی می باشد. همچنین از نتایج بدست آمده از آنالیز واریانس، شرایط آزمایشی نمونه بهینه تعیین شده مورد آزمایش گرفت است که نتایج بدست آمده از آزمایش با نتایج پیش بینی شده در روش تاگوچی بسیار مطابقت داشته اند.

کلیدواژه ها:

فولاد دوفازی ، تاگوچی ، استحکام کششی ، درصد ازدیاد طول ، نرخ کارسختی