کرایتریاهای ماژور مینور تشخیصی سوء مزاجات کبد در طب سنتی ایران: یک مطالعه کیفی

مقدمه: سوء مزاج کبد یکی از مفاهیم اصلی پایه تشخیص درمان در طب سنتی ایران محسوب می شود. با این وجود میزان اهمیت هر یک از کرایتریاهای تشخیصی روش ارزیابی آن ها به روشنی مشخص نیست. هدف از این مطالعه تعیین کرایتریاهای تشخیصی ماژور مینور سوء مزاجات کبد در طب سنتی ایران است. روش کار: این مطالعه، یک مطالعه کیفی بر اساس مدل هیبرید یا ترکیبی از مطالعات نظری تجربی است. بدین منظور در مرحله اول 11 کتاب از متون اصلی طب سنتی ایران انتخاب علایم تشخیصی سوء مزاجات کبد استخراج شد. همچنین جستجو در پایگاه های علمی معتبر از جملهPubMed Scopus Google scholar, SID, magiran با کلید واژه های کبد مزاج mizaj, mezaj, temperament liver)) انجام شد. سپس به منظور بررسی روش تشخیص اهمیت هر یک از شاخصهای مطرح شده از دید اساتید، مصاحبه بدون ساختارو نیمه ساختار یافته چهره به چهره با 16 نفر از اساتید متخصصین طب سنتی انجام شد. سپس با تشکیل یک جلسه با حضور 21 نفر از اساتید در شهر ساری (ایران)، میزان اهمیت اولویت تشخیص هر یک از علایم، به روش دیسکاشن گروپ مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: در این مطالعه 6کرایتریای ماژور کرایتریای مینور برای سوء مزاج گرم سرد کرایتریای ماژور 10 کرایتریای مینور برای سوء مزاج تر خشک کبد مشخص شد. بحث نتیجه گیری: این مطالعه نشان می دهد که برخی از کرایتریاهای تشخیصی مطرح شده در متون، امروزه کمتر مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین برخی از علایم مطرح شده از جمله شاخص های نبض، ادرار رنگ پوست نیاز به بازنگری مطالعه بیشتر دارند. انجام مطالعات بیشتر کارآزمایی های بالینی به منظور ارزیابی دقیق تر شاخص های تشخیصی ماژور مینور سوء مزاجات کبد اعتبار سنجی شاخص های مطرح شده ابزارسازی جهت تعیین سوء مزاجات کبد توصیه می شود.

کلیدواژه ها:

کرایتریای تشخیصی ، سوء مزاج ، کبد ، طب سنتی ایران