کاربرد شیرهای کنترل اتوماتیک در کاهش ضربه قوچ و هزینه های بهره برداری در مخزن زمینی زاو

انتقال آب در فواصل طولانی نیاز به اجرای خطوط انتقال بزرگ دارد. جابجایی آب در این حجم زیاد موجب پدید آمدن ضرباتی در خطوط لوله می شود که از آن به ضربه قوچ تعبیر می شود. هر گاه سه مولفه فشار زیاد، سرعت زیاد و تغییر سرعت در کنار هم باشند باید نگران وقوع ضربه قوچ باشیم. تحلیل پدیده ضربه قوچ، هر چند در پروژه های کوچک نگرانی به دنبال نداشته باشد، ولی به عنوان عنصر کلیدی در قابلیت اطمینان سیستم مطرح است. در بعضی از سیستم های هیدرولیکی تحت فشار، نظیر خطوط انتقال آب، نفت یا شبکه های توزیع و لوله های آب بر منتهی به توربین ها، تونل های آبی، سیستم های پمپاژ و جریان های ثقلی، پدیده ضربه قوچ با ایجاد موج های سریع، زودگذر و میرا موجب خطرات گوناگونی می شود. گاهی قدرت تخریبی این موج های فشار، به حدی است که نتایج وخیمی به بار می آورد. ترکیدن خطوط لوله در سیستم های انتقال و شبکه های توزیع، خرابی و شکسته شدن شیرها، دریچه های کنترل و پمپ ها از نمونه های بارز تاثیر این پدیده می باشد. در این تحقیق ابتدا تحلیل هیدرولیکی جامعی از مجتمع آبرسانی زاو ارایه شده است. سپس با استفاده از نرم افزار ای پی ای نت تحلیل روی جریان پایدار انجام و بعد از آن با نرم افزار واتر همر به بررسی جریان میرا در مخزن قره یسر و محاسبه بزرگی ضربه قوچ پرداخته شد. برای راستی آزمایی نتایج از عملیات میدانی نصب ابزار اندازه گیری و تصویر برداری استفاده شد و با توجه به ضرورت کنترل همزمان میزان دبی و زمان بسته شدن شیر و سایر محدودیت ها، پیشنهاد جایگزینی شیرهای سوزنی بجای شیرهای پروانه ای به عنوان خروجی کار ارایه شده است.

کلیدواژه ها:

مجتمع زاو ، ضربه قوچ ، شیرهای سوزنی ، مخزن قره یسر