مطالعه انسان شناختى پدیده خون بس در منطقه صیدون خوزستان

خون بس، از رسوم سنتى بخشى از ایلات کشور برای حل منازعات قومى و نوعى قرارداداجتماعى با سازوکارهای بومى برای رفع شکا فهای به وجود آمده میان اقوام و احیاءانسجام و همبستگى ایلى است. در این سنت قومى، زنان بخشى از دیه مقتول محسوب مى شوند.این پدیده اجتماعى، در میان مردم ایل بهمیى ساکن در منطقه صیدون خوزستان و در محدودهمکانى جنوب غربى ایران نیز جاری بوده است. چیستى، عوامل، کنش گران، کارکردها وآثار اجتماعى این پدیده از مسایلى است که نیاز به مطالعه و کنکاش جدی دارد.نوشتار حاضر برگرفته از پژوهشى جامع با هدف پاسخ به مسایل مذکور است که در سال1396 ، با رویکرد انسان شناختى و با روش میدانى و بهره گیری از تکنیک های مصاحبه،مشاهده و بررسى اسناد مکتوب و قراردادهای غیرمکتوب به انجام رسیده است.بر اساس یافته های پژوهش: محدودیت سرزمینى، قراردادهای ایلى و نظام ایلخانى اززمینه های این پدیده و قتل، جرح و خسارت از عوامل مهم آن است و کارکردهایى مانند:وحدت ایلى، رفع اختلافات، گسترش جمعیت و نظام خانواده، حفظ انسجام و نیزکنشگرانى همچون بزرگان، کدخداها و زنان دارد. خون بس گرچه دارای آثار کوتاه مدت قومى بوده اما در بلندمدت پیامدهای نامطلوبى برای برخى کنشگران در پىداشته است؛ ضمن آنکه ابعادی از آن با آموزه های اسلام ناهمخوانى دارد.

کلیدواژه ها:

خون بس ، صیدون ، ایل بهمیى ، آداب ورسوم ، منازعات قومى