دولت فرهنگ دینی در برابر فربگی دولت بی دینی؛ جامعه شناسی معناگرایی در فرانسه

جامعه فرانسه امروزی نمادی از تقابل جدی دین و دولت شده است. از سویی دولت با تفاسیری جدید از قوانین لاییک سعی دارد تا از گستره دین در عرصه عمومی جلوگیری کند و دین را در چارچوب سابق در حوزه سلایق خصوصی نگهدارد و از سوی دیگر فرآیندی جدید از دین مداری در فرانسه ظاهر گشته که نمی تواند در قالب قدیم جاگیرد و مدعی آن است که دولت غیردینی نمی تواند نسبت به حقوق دینی افراد بیطرف بماند و بلکه از وظایف دولت ها تعهد به رعایت حقوق شهروندان است؛ هرچند این سنخ از حقوق لزوما در گذشته دارای سابقه نباشد. در این منازعه، آنچه بیش از همه پژوهشگر بی طرف در میدان مطالعه را مجذوب می سازد مسیله رخنه نوعی معناگرایی در جامعه فرانسوی به تبع این گفتمان دینی- غیردینی است. نویسنده در مقاله حاضر با انجام مطالعات میدانی، کتابخانه ای و گفتگو با شهروندان و مسیولان وقت جامعه فرانسه به ترسیم جامعه شناختی فرضیه ای می پردازد که بر پایه آن ضمن آنکه فرهنگ دینی در جامعه لاییک قدرت یافته است به همان میزان، دولت لاییک هم فربگی خویش را بیش از مرزهای قدیم، امروز حتی در برخی حوزه های خصوصی شهروندان می جوید.