ماهیت روش های تحقیق در پژوهش های معماری و طراحی شهری

رشته های معماری و طراحی شهری دارای جایگاهی میان رشته ای بوده و مبانی و رویکردهای نظری و پژوهشی خود را از طیف وسیعی از علوم وام میگیرند. به همین دلیل، شیوه های پژوهش در این رشته هامعمولا حاصل ترکیبی از روش های گوناگون میباشد که در طیف وسیع و گستردهای از مطالعات وابسته به علوم محض تا مطالعات وابسته به علوم اجتماعی و انسانی، قرار میگیرد. مقاله حاضر با مخاطب قرار دادن مدرسان، دانشجویان و پژوهشگران معماری و طراحی شهری، هدف معرفی انواع روش های تحقیق متعارف و شناخته شده در حوزه معماری و طراحی شهری را دنبال میکند. به این منظور، ابتدا با تاکید بر رویکرد جان کرسول مبتنی بر تشخیص چهار پارادایم اصلی اثبات گرایی، تفسیرگرایی، پراگماتیسم و انتقادی، دسته بندی کلی از پارادایمهای تحقیق ارایه شده و سپس بر مبنای مطالعات انجام شده توسط پژوهشگران داخل و خارج از کشور، انواع طرح-گونه های تحقیق معرفی می شوند. در مرحله بعد به منظور تدقیق گونه های شنا سایی شده، با برر سی مقالاتی که به صورت هدفمند از میان مجلات علمی-پژوهشی حوزه معماری و شهرسازی کشور، انتخاب میشوند، کمبودها و موارد تکمیلی شناسایی شده و در نهایت، نموداری برای معرفی و دسته بندی روش های متعارف تحقیق در رشته های تخصصی مورد نظر، ارایه شده است. همچنین به منظور شناخت بیشتر از هر روش تحقیق، جدولی ارایه شده است که نشان می دهد هر روش باید بر مبنای پارادایم، رویکرد، هدف کلان و فنون یا تدابیر تحقیق (ابزارهای گردآوری اطلاعات و روش های تجزیه و تحلیل اطلاعات) معرفی شود. نتیجه مطالعات انجام شده، نشان میدهد که رویکردهای کیفی و ترکیبی در حوزه های پژوهشی معماری و طراحی شهری دارای نقش غالب هستند

کلیدواژه ها:

روش تحقیق ، معماری ، طراحی شهری