بررسی استعاره ی مفهومی عشق در دیوان بیدل دهلوی

در این مقاله با استفاده از نظریه ی شناختی استعاره ی مفهومی، کارکرد های استعاره ی عشق و خوشه های تصویری مرتبط با آن در غزل های بیدل دهلوی مورد بررسی قرار می گیرد. از رهگذر بررسی عشق در دیوان بیدل در می یابیم که عشق مقوله ای احساسی و تجربی ست و به عنوان انگاره ای مهم و حیاتی برای شکل دادن به این اثر بزرگ در عمق ابیات نمودار می شود؛ بیدل دهلوی با توجه به این انگاره، عشق را به مثابه ی دریا، آفتاب، آب، وادی، سلطان، خط، عقاب تیز پرواز ، ممتحن، حکیم، آینه بر می شمارد. تصاویر ذهنی بیدل از طبیعت اطرافش گرفته نشده بلکه به آن ها تحمیل شده است. او با این ویژگی چنان در استعارات می تازاند که جهان را به رنگ ذهن خود در آورده. این انگاره های استعاری برای بررسی و تحلیل موضوعات ذهنی مد نظر بیدل دهلوی زمینه ای مناسب هستند و یگانگی و انسجام درون متنی غزل ها را با بکار گیری ایده ای واحد و انگاره ای پایه به تصویر می کشند.

کلیدواژه ها:

عشق ، بیدل دهلوی ، استعاره ی مفهومی ، دیوان بیدل دهلوی ، انگاره.