بررسی تطبیقی ویژگیهای انسان کامل در اندیشه های عرفانی امام خمینی(ره)و بیدل دهلوی

توحید و انسان کامل دو مفهوم محوری عرفان اسلامی محسوب می شوند که نسبت وثیقی با یکدیگر دارند، به گونه ای که بدون پرداختن به بحث انسان کامل، درک توحید میسر نیست. با توجه به اهمیت موضوع انسان کامل در منظومه عرفان اسلامی و به منظور تبیین بخشی از اندیشه های عرفانی امام خمینی(ره) و بیدل دهلوی، در این مقاله سعی شده است پس از تبیین مفهوم انسان کامل، به صورت تطبیقی نسبت این مفهوم با برخی مفاهیم عرفانی دیگر همانند کون جامع، جلاء و استجلاء، حقیقت محمدیه و...بررسی شود. در این راستا روشن می شود که با وجود مشابهت خطوط کلی اندیشه عرفانی امام خمینی(ره) با بیدل دهلوی، هر کدام روش متفاوتی را برای بیان مفاهیم عرفانی برگزیده اند. ام خمینی(ره) که جامع علوم اسلامی است با شیوه علمی و مستدل مباحث عرفانی و از جمله انسان کامل را تبیین میکند اما بیدل، با قریحه ای سرشار، زبان شعر را برمی گزیند و نمادهایی همانند آیینه، موج، دریا، سایه و... را برای انتقال مفهوم انسان کامل به کار میبرد.بدیهی است این دو روش مکمل یکدیگرند و به کار بردن آنها می تواند برای رسیدن به درک جامع نسبت به ویژگی های انسان کامل مفید و سودمند باشد

کلیدواژه ها:

انسان کامل ، امام خمینی ، بیدل دهلوی ، عرفان اسلامی