بررسی تطبیقی عالم خیال منفصل (عالم مثال) در تفکر اسلامی با عالم هرن گربهه در آیین هند و زیباشناسی هنرهای سنتی هند

حکمای اسلامی و شرقی معتقدند که بین عالم عقلی که عالم مجردات محض است و عالم محسوس که عالم مادیات محض است عالم دیگری وجود دارد که اهالی آن صورت دارند اما فاقد ماده و ثقالت هستند این مرتبه از هستی را خیال منفصل یا عالم مثال میخوانند که به نظر می رسد معادل عالم هرن گربهه در هستی شناسی آیین هندو است آناندا کوماراسوامی نیز در حکمت هنر هند از عالمی ملکوتی با نام مصدر صور مثالی آکاشه یاد کرده است و منشا هنرهای سنتی هند را در برگرفته است از صور همین فضای ملکوتی می داند در این میان بررسی وجوه اشتراک عالم مثال در عرفان اسلامی و عالم هرن گربهه در آیین هندو مساله اصلی این پژوهش است این که ایا عالم مثالی که در عرفان اسلامی وجود دارد کاملا منطبق بر عالم هرن گربهه و یا کانون صور مثالی در آیین هندو است برای بررسی این مساله و فرضیه های مبتنی بر آن به فلسفه و تفکر آیین هندو بر اساس دو اصل آتمن و برهمون تکیه شده است در بررسی های انجام شده مشخص گردید عالم خیال منفصل در ایین هندو با این که کاملا قابل تطبیق با عالم مثال در تفکر اسلامی نیست منتها این دو خصوصیات مشابه بسیاری را از خود نشان می دهند و هر دو سطح عالمی واسط لطیف و ملکوتی قابل مقایسه هستند

کلیدواژه ها:

خیال ، عالم مثال ، هرن گربهه ، دیانه ، آکاشه ، انترهرادیا