همپوشانی های علوم بلاغی (بدیع، بیان، معانی)

آمیختگی و همپوشانی هایی که در علوم بلاغی (بدیع، بیان و معانی) وجود دارد، از مسایل مهمی است که از گذشته تا به امروز، گریبان گیر بلاغت بوده است. با گذشت زمان و پیشرفت تالیفات بلاغی، بسیاری از این آمیختگیها و بی نظمی ها برطرف گردیده و علوم بلاغی تجزیه و تفکیک دقیق تری به خود گرفتهاست؛ اما هنوز هم پاره ای از همپوشانی ها در کتب بلاغی ما دیده میشود. در پژوهش حاضر، تعاریف و طبقه بندی هایی که در کتاب های بلاغی معتبر آمده، مبنای بررسی قرارگرفته و پارهای از همپوشانی های علوم بدیع، بیان و معانی، نشان دادهشدهاست. نتایج تحقیق، نشان میدهد که بخشی از این همپوشانی ها، مربوط به تعاریفی است که از این علوم ارایه شدهاست و بخشی دیگر، به تقلید های ما از گذشتگان و عدم ایجاد تغییر در طبقه بندیهای آنان مربوط میشود. ارتباط تنگاتنگ علوم بلاغی نیز از جمله دلایلی است که در برخی مباحث از جمله مجاز عقلی، از گذشته تا به امروز، بین بلاغیون اختلاف نظرهایی به وجود آورده است. بررسی های انجام شده در این تحقیق، نشان می دهد که جایگاه اصلی فنونی همچون اغراق، تجاهل العارف، حسن طلب و حشو که تا کنون در بدیع مطرح شده اند، علم معانی است.

کلیدواژه ها:

بلاغت ، بدیع ، بیان ، معانی ، همپوشانی.