بررسی تطبیقی مفهوم ریاضت در اندیشه ی سنایی و خاقانی

جستار حاضر، به بررسی تطبیقی ریاضت یکی از شرایط تهذیب نفس و راهیابی به کمال، از دیدگاه سنایی و خاقانی، دو تن از سرآمدان و نوآوران زبان و ادب فارسی پرداخته است. اهمیت موضوع این جستار، از آن رو است که برخی محققان آن را ازبرجسته ترین مصطلحات عرفانی، که فراتر از این، مهم ترین مشخصه ی عرفان دانسته اند. دلیل گزینش این دو شاعر نیز به اعتبار تاثیرپذیری خاقانی از سنایی باز می گردد؛ هم از این روست که همانندیهای بسیاری میان اندیشه های این دو شاعر دیده میشود، اما به فراخور تفاوت دوره و زیست گاه دو شاعر، تفاوت هایی نیز در اندیشه های این دو تن به چشم می آید. در این پژوهش ابتدا به پیشینه وتعریف ریاضت در عرفان پرداخته شده و آن گاه به مولفه های این نگرش و عمل انسانی در شعرهر دو شاعر اشاره شده است؛ از نکات برجسته ی این پژوهش، بررسی فرامتن های اجتماعی، فرهنگی و جغرافیایی در شکل دهی به نگرش این دو شاعر است؛ بررسی زیست گاه هر دو شاعر: شروان و غزنه، در همین راستا صورت گرفته است. پژوهش حاضر پژوهشی توصیفی-تحلیلی است و داده ها به شیوه ی کتابخانه ای گردآوری شده است.

کلیدواژه ها:

بررسی تطبیقی ، ریاضت ، سنایی ، خاقانی..