مرزشناسی مفهومی مدل کسب و کار

در طی دو دهه گذشته محبوبیت مفهوم مدل کسب و کار به سرعت در محافل علمی و اجرایی افزایش یافته است. در این بین به زعم برخی محققان و اندیشمندان واژه مدل کسب و کار بیانگر همان مفاهیمی است که در اصطلاح استراتژی، مدل درآمدی و یا مدلسازی فرآیندهای کسب و کار نهفته است. به همین سبب هدف پژوهش حاضر شفافسازی هر چه بیشتر مرزهای میان مفاهیم استراتژی، مدل درآمدی، مدل اقتصادی و مدلسازی فرآیندهای کسب و کار با مفهوم مدل کسب و کار است. برای دست یابی به این هدف محقق از روش مطالعات اسنادی و استراتژی پژوهش ترکیبی بهره برد و پس از مرور آثار منتشر شده در این حوزه به تبیین تفاوت های کلیدی میان هر یک از مفاهیم نامبرده با مدل کسب و کار نمود. نتایج بیانگر آن بود که علیرغم وجود برخی ابعاد و جنبه های مشترک بین این مفاهیم با مفهوم مدل کسب و کار، اما تفاوت های معناداری بین آنها وجود دارد که مانع از اختلاط آنها با یکدیگر می گردد.در حقیقت یکی از کلیدی ترین تفاوت های مدل کسب و کار با سایر مفاهیم به ظاهر مشابه، آن است که مدل کسب و کار آرایش ارزشی سازمان را در طول زنجیره ارزش کسب و کار و کلیه داد و ستدهای مالی و غیرمالی را به صورت جامع به نمایش می گذارد به نحوی که سایر مفاهیم قادر به ارایه آن نیستند.

کلیدواژه ها:

مدل کسب و کار ، مدل اقتصادی ، مدل درآمدی ، مدلسازی فرآیند کسب و کار ، استراتژی