بررسی پتانسیل منابع آبی جهت احداثسد زیر زمینی در شمال دریاچه اورمیه (مطالعه موردی : حوضه آبخیز مشنق چای)

یکی ازراه های مفید در تامین آب مورد نیاز بخش های مختلف به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک و مقابله با بحرانخشک سالی،کمک به افزایش ذخایرآب زیرزمینی است. احداث سدهای زیرزمینی و استفاده از آب های سطحی هدر رونده به منظور تغذیه مصنوعی از جمله راهکارهای مناسب جهت تامین و توسعه منابع آبیمی باشد. اولین و مهم ترین مرحله در احداث سد زیرزمینی شناسایی مکان های مناسب برای احداث یک سد می باشد. هدف از این تحقیق مطالعه پتانسیل بالقوه منابع آبی حوضه مشنق چای واقع در استان آذربایجان شرقی، شهرستان شبستر می باشد.برای انجام این تحقیق داده های هواشناسی، هیدرومتری، زمین شناسی و منابع آب زیرزمینی و سطحی منطقه مورد مطالعه جمع آوری و جهت پردازش های بعدی سازماندهی شد. جهت مکان یابی و تعیین محل مناسب محور سد، تعداد 40 سونداژ ژیوفیزیکی و حفاری 7 حلقه چاه پیزومتریک اجرا گردید. بیلان آبی حوضه بر اساس منابع آب زیرزمینی و سطحی وکاربری اراضی برآورد گردید. سپس با استفاده از اطلاعات ژیوفیزیک و چاه های پیژومتری یک حجم آب قابل ذخیره در محل پیشنهادی سد زیر زمینی و همچنین حجم تنظیمی مخزن سد محاسبه شد. نتایج نشان داد که درصورت بارش به میزان 2/330 میلی متر وضعیت حوضه از نظر خشک سالی در حد نرمال است . آب مازاد حوضه در فصل غیر زراعی 305683 متر مکعب بر آورد شده که قابلیت ذخیره رواناب در فصل غیر زراعی توسط احداث سد زیرزمینی در منطقه را دارد ظرفیت ذخیره سفره آبخوان مورد نظر در صورت استفاده هم زمان از آب ذخیره شده توسط کشاورزان سالیانه بیش از 100000 متر مکعب حجم تضمینی مخزن خواهد بود که با توجه به کمبود آب در روستای منشق این حجم آب در حالت بهبود می تواند کمبود نیاز آبی اراضی روستا را جبران نماید. اینمقاله ضمنبررسی وضعیت وپتانسیل منابع آبی زیرزمینی منطقه مورد مطالعه، به ارایه راهکارهایی جهت بهبود مدیریت پایدار منابع آب می پردازد.

کلیدواژه ها:

سفره آبخوان ، ژیوالکتریک ، ذخیره رواناب