اکراه در قتل

هدف از تدوین این پژوهش بررسی موضوع اکراه در قتل بر اساس موازین فقهی و حقوق ایران بود. اکراه فشار روانی است که بر یک شخص تحمیل می شود که در اثر آن اختیار و آزادی اراده در لحظه ارتکاب آن رفتار سلب می شود. مطابق نظر مشهور فقهی، اکراه در قتل مجوز قتل محسوب نمی شود. بلکه مباشر به قصاص و اکراه کننده به حبس ابد محکوم می شود. این نظریه مبنای قانونگذار در وضع مقررات راجع به اکراه در قتل در قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 و 1392 بوده است. این پژوهش به شیوه توصیفی-تحلیلی تنظیم شد و در بررسی های صورت گرفته این نتیجه به دست آمد که مبانی عدم رفع مسیولیت کیفری از اکراه شوند در حالت اکراه به قتل، قاعده ترجیح بلامرجح و اصل تساوی جان انسان ها می باشد و مبنای رفع مسیولیت کیفری از اکراه شونده به قتل در صورت صغیر یا مجنون بودن وی، قاعده سبب اقوی از مباشر است. دیدگاه های فقهای امامیه درباره جواز یا عدم جواز قتل در باب اکراه در قتل یکسان نیست ولی نظر مشهور فقهای امامیه و به تبع قانون مجازات اسلامی 1392 ، علی الاصول بر عدم جواز قتل در اکراه به قتل می باشد. اکراه در قتل غیرمسلمان محقون الدم نمی تواند رافع مسیولیت از مباشر باشد و اگر کسی دیگری را اکراه کند که مورث او را بکشد اکراه کننده به عنوان وارث می تواند درخواست قصاص مباشر را بنماید. همچنین اگر فردی به قصد خودکشی دیگری را اکراه به قتل خود کند و شخص مکره مباشرت به قتل وی کند وارث شخص مکره (مقتول) می تواند درخواست قصاص کند.

کلیدواژه ها:

اکراه ، قتل ، قصاص ، حبس ابد ، مسیولیت کیفری