ارزیابی ارقام یونجه زراعی در مراحل جوانه زنی بذر و رشد گیاهچه تحت شرایط تنش کم آبی

خشکی و کم آبی از عمده ترین خطرات برای تولید موفق محصولات زراعی در ایران و جهان است و به همین جهت صدمات و مکانیسمهای مقاومت گیاهان نسبت به این نوع تنش ها بیشتر مورد مطالعه قرار گرفته اند. دلایل زیادی وجود دارد که صرف نظر از نوع تنش،گیاه به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم با تنش کم آبی مواجه خواهدشد . یک راه حل اساسی برای برطرف کردن یا کاهش اثرات شرایط محیطی ایجاد کننده تنش ها، پیدا کردن رقم هایی ویژه است که دارای مجموعه ای از صفات مطلوب باشند . به منظور بررسی اثر تنش کم آبی بر ویژگیهای جوانهزنی و رشد گیاهچه 10 رقم یونجه، دو آزمایش مجزا در محیط کشت پتری دیش (جوانه زنی بذور) و گلدانی (رشد گیاهچه) به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی در استان خوزستان شهرستان اهواز اجرا شد. فاکتورها در هر دو آزمایش شامل پنج سطح تنش کم آبی صفر، -0/4، -0/6، -0/9 و -1/1 مگاپاسکال و 10 رقم یونجه شامل: رهنانی، مساسرسا ، قمی، قره یونجه ، بمی ، اصفهانی، بغدادی ، چالشتری، همدانی و یزدی بودند. نتایج آزمایش بذری نشان داد که تنش کم آبی، مولفه های جوانه زنی شامل درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، متوسط جوانه زنی روزانه، طول و وزن خشک ریشه چه را به طور معنا داری کاهش داد. در مرحله رشد رویشی صفات طول ریشه چه و گیاهچه و وزن خشک گیاهچه با افزایش تنش کم آبی کاهش یافتند. بیشترین مقدار شاخص حساسیت SSI به ارقام های مساسرسا وهمدانی به ترتیب با میانگین های 1/11 و 1/1 اختصاص داشت. بالاترین شاخص تحمل به تنش کم آبی با میانگین 0/91 به رقم بغدادی مربوط بود.

کلیدواژه ها:

تنش کم آبی ، جوانه زنی ، ارقام ، یونجه زراعی ، تحمل ، مقاومت ، گیاهچه