بازنگری فضای باز مدارس در اقلیم سرد (نمونه موردی: شهر تبریز)

اقلیم تاثیر مهمی در ایجاد شرایط آب و هوایی مختلف دارد که امکان تعدیل این شرایط از طریق انتخاب مصالح و طراحی مناسب وجود دارد. در این میان طراحی مدارس مستلزم شناخت شرایط محیطی و اقلیمی، ویژگی های معماری با هویت محلی منطقه و از طرفی، استفاده از خلاقیت طراحانه در جهت بالا بردن کیفیت کالبدی و ابعاد زیبایی شناختی است. حیاط مدرسه دارای ویژگی ها و پتانسیل هایی است که در رشد و پرورش دانش آموزان نقش مهمی دارد اما متاسفانه در ایران استفاده از این محیط کمتر مورد توجه قرار گرفته است. این مسیله بخصوص در اقلیم سرد بدلیل شرایط آب وهوایی خاص منطقه و بدلیل آنکه اصولا آموزش در فصول سرد سال (پاییز، زمستان) اتفاق می افتد حایز اهمیت می باشد. از این رو در اینجا این سوال مطرح می شود که چگونه می شود فضای باز مدرسه را بگونه ای طراحی کرد که در مدت زمان بیشتری قابلیت بهره گیری در فصول سرد سال در اقلیم سرد را داشته باشد هدف از پژوهش حاضر بررسی ویژگی ها و ارایه اصول و راهکارهایی برای فضای باز مدارس مناطق اقلیم سرد که شامل بخشی از مناطق کوهستانی و کوهپایه ای است می باشد. با فرض اینکه در اقلیم سرد امکان استفاده بهینه از این فضا با استفاده از تمهیداتی وجود دارد. با این نگرش با هدف دستیابی به ضوابط طراحی فضای باز مدرسه در اقلیم سرد، مدارس تبریز به عنوان نمونه موردی، بررسی می شود. در ابتدا به بررسی اقلیمی این شهر در دو بعد مشخصات آب وهوایی و نیازهای اقلیمی منطقه از نظر آسایش انسان در فضای باز مدارس پرداخته می شود. سپس با بررسی تعدادی از نمونه مدارس موجود در شهر تبریز، حیاط این مدارس مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد و در نهایت به ارایه راهکار در این خصوص پرداخته می شود. دستآورد این پژوهش ارایه راهنمای طراحی فضای باز و نیمه باز به منظور استفاده بهینه از این محیط در مدارس اقلیم سرد می باشد.

کلیدواژه ها:

فضای باز ، فضای نیمه باز ، حیاط مدرسه ، اقلیم سرد