بررسی تطبیقی کارآمدی دستورالعمل انتشار اوراق اجاره در حقوق مالزی و ایران

با عنایت به ناسازگاری ابزارهای تامین مالی مرسوم با حقوق اسلامی مسلمانان به طراحی ابزارهای جدید پرداخته که صکوک اجاره نیز یکی از آنها میباشد.صکوک در لغت از واژه عربی صک گرفته شده و به معنای سند و سفته است. صکوک در اصطلاح عبارت است از حق مشاعی که دارنده آن در دارایی مبنای انتشار اوراق صکوک داراست. در واقع صکوک دینی است که به سود دارنده این اوراق بر ذمه منتشر کننده اصلی قرار گرفته است.صکوک اجاره یکی از ابزارهای موثر تامین مالی اسلامی است که نتیجه مناسبی را در سال های اخیر به ویژه 2011 با انتشار 68,3 درصد کل صکوک جهان در بازار های مالزی داشته است به نحوی که امروزه بانک های مالزی با استفاده از وجه مورد درخواست نهادهای متقاضی تامین مالی مبادرت به انتشار انواع صکوک مینمایند لذا با توجه به اینکه این موفقیت وابسته به وجود قوانین کارآمد است به روش مقایسه ای به بررسی دستورالعملهای انتشار اوراق اجاره در مالزی و ایران خواهیم پرداخت.انتشار صکوک اجاره در مالزی حسب دستورالعمل انتشار صکوک مصوب 2014 نیازمند مشارکت نه نهاد سرپرست مشاورین، مشاور، ضامن، عامل تسهیلات، عامل پرداخت، مشاورین حقوقی، مشاور فقهی، امین، موسسه رتبه بندی اعتبار میباشد.ایران نیز حسب دستورالعمل انتشار اوراق اجاره مصوب 1389 در روند انتشار صکوک خود از فعالیت هشت نهاد مشاور سرمایه گذاری،مشاور پذیرش،مشاور عرضه،ضامن،عامل پرداخت، مشاور حقوقی،امین و موسسه رتبه بندی بهره مند میگردد؛ لیکن علیرغم وجود ساختار به نسبت مشابه در هر دو دستورالعمل مذکور، ایران متاسفانه قادر به جذب سطح مناسبی از سرمایه در داخل و خارج از کشور نگردیده است و در مقایسه با مالزی به نظر میرسد این امر به جهت عدم انسجام نهادهای پیشبینی شده در دستورالعمل انتشار اوراق اجاره و نادیده گرفتن سهم دانشگاه ها در تدوین آن حاصل گردیده است.

کلیدواژه ها:

صکوک ، اجاره ، بورس ، مالزی