الگوی مطلوب ذخایر در بانکداری اسلامی

بانکداری اسلامی نوعی بانکداری یا فعالیت بانکی است که با احکام اسلام (به ویژه تحریم ربا) همخوانی دارد و در قالب اقتصاد اسلامی تعریف می شود. در بانکداری اسلامی، دولت مسیول حفظ مصالح عمومی است. مصالح عمومی در حوزه اقتصاد با اهداف کلانی چون عدالت اقتصادی (رفاه عمومی و توزیع عادلانه درآمد و ثروت) ثبات و رشد اقتصادی به ترتیب اولویت تفسیر می شود. با توجه به اهمیت موضوع، این مقاله به بررسی الگوی مطلوب ذخایر در بانکداری اسلامی می پردازد. بانکداری اسلامی یکی از روبه رشد ترین بخش های صنعت بانکداری است، در اکثر کشورهای اسلامی در میان افرادی که از بهره گریزانند، جایگاه خاصی دارد. این سیستم به طور کلی شبیه بانکداری متعارف است، اما بهره در آن جایی ندارد و بر پایه تسهیم سود و زیان میان وام گیرنده و بانک استوار است و سود آن بر اساس مقررات و اصول اسلامی می باشد. در مقابل سیستم بانکداری متعارف به عنوان واسطه مالی بر مبنای مبادلات ناشی از بهره استوار است. نظام بانکداری متعارف برای همه نیازها اعم از مصرفی و سرمایه گذاری از قرارداد قرض با بهره استفاده می کند و به طور معمول نرخ بهره آن نیز در بازار پول و به صورت برون زا از اقتصاد واقعی شکل می گیرد. این درحالی است که بانکداری اسلامی متناسب با نیازهای واقعی از انواع قراردادهای مالی سود می گیرد، این بانک برای تامین مالی نیازهای مصرفی و سرمایه ای مقطعی و کوتاه مدت، راه هایی چون قرض الحسنه، مرابحه، اجاره به شرط تملیک و برای نیازهای سرمایه گذاری اساسی و بلند مدت، راه هایی چون مشارکت، مضاربه، مزارعه و مساقات را معرفی کرده و به جای نرخ بهره از نرخ سود که بر گرفته از اقتصاد واقعی است استفاده می کند. بر اساس نتایج این تحقیق، تفاوت عمده بانکداری متعارف و اسلامی در نحوه استفاده از پول است. در واقع در بانکداری متعارف پول به عنوان یک کالا، به منظور کسب سود خرید و فروش می شود، در حالیکه در بانکداری اسلامی از پول جهت تسهیل مبادلات و به منظور اجرایی کردن اهداف تجاری استفاده می شود.

کلیدواژه ها:

بانکداری اسلامی ، بانکداری ربوی ، رشد اقتصادی ، الگوی مطلوب ذخایر