کشاورزی شهری رویکردی جدید برای شهرهای هوشمند آینده

در نیم قرن اخیر با توجه به توسعه و گسترش لجام گسیخته کلانشهرها رفته رفته زمین های حومه شهرهای از کاربری کشاورزی تبدیل به آسمان خراش و بلوک های مسکونی شده. بعد اقتصادی نیز از دلایل مهم بلعیده شدن این اراضی اطراف شهرها بوده که خود به خود باعث از بین رفتن پوشش گیاهی و باغ های اطراف شهرها و همچنین گرم شدن هوای شهرها و آلودگی هرچه بیشتر آنها همچنین عدم دسترسی شهروندان به منابع غذایی تازه و سالم شده است. با توجه به این دلایل و به تبع امنیت غذایی شهروندان باید از حوزه نفوذ با فاصله نسبتا زیادتری تامین شود. پیش بینی می شود که تا سال 2030 شصت درصد از جمعیت زمین در شهرها زندگی کنند و همچنین جمعیت هفت میلیاردی کره زمین به نه میلیارد در سال 2050 خواهد رسید. تامین غذای این جمعیت بدون اتخاذ راهکارهای جدید برای تولید و توزیع غذا در محیط های شهری بسیار دشوار خواهد بود. بیشتر شهرهای کشورهای توسعه یافته و یا در حال توسعه امروزه نیز درگیر مشکلاتی مانند مواد زاید شهری، آب و فاضلاب، کیفیت هوا و آب های رودخانه ها و ایجاد فرصت های شغلی مناسب برای شهروندان هستند. در همین راستا ایده کشاورزی شهری می تواند به عنوان راهکار مناسب و جدید برای مقابله با این مشکل در آینده شهرها ارایه شود. کشاروزی شهری شامل تولید محصولات خوراکی شامل انواع حبوبات، غلات ریشه ای، سبزیجات، قارچ، میوه و غیره همچنین پرورش حیوانات محلی و بومی (مرغ و خروس، بز و گوسفند، گاو و ماهی) می شود. به طور کلی می توان گفت گیاهان و محصولات حیوانی که نسبتا فساد پذیر بوده و امکان خراب شدن آنها در طول حمل نقل از فاصله نسبتا طولانی زیاد است در کشاورزی شهری بیشتر مورد توجه قرار می گیرند. تولید محصولات غیرخوراکی مانند غرقیجات و گیاهان دارویی، گیاهان تزیینی محصولات درختی و ... می توان جزء کشاورزی شهری محسوب نمود. کشاورزی شهری در مناطق داخل شهرها (خانه ها، پارک های حفاظت شده، حیاط مدرسه ها و پشت بام های شهری امکان پذیر است. از مهمترین اهمیت های کشاورزی شهری می توان به امنیت غذایی که در این جنبه هم کمیت مواد غذایی و هم کیفیت مواد غذایی را بهبود می بخشد. در بعد اقتصادی می تواند با تولید مواد غذایی در خانه ها شهروندان بخش اعظمی از هزینه های خرید و حمل و نقل شهروندان را کاهش داده و نیز باعث ایجاد فرصت های اشتغال برای شهروندان بیکار شود و باعث رونق اقتصادی گردد. از بعد اجتماعی کشاورزی شهری می تواند راهکار مناسبی برای حذف فقر و با ایجاد فضاهای نشاط آور در سطح شهر باعث ایجاد شادی و سلامت روانی شهروندان خواهد شد. در بعد زیست محیطی کشاورزی شهری به دلیل استفاده دوباره از زباله ها و فاضلاب شهری باعث کاهش آلودگی محیط زیست شهری و همچنین با گسترش فضای سبز شهری باعث کاهش آلودگی هوای شهرها شود. افراد دوست دارند طعم و بوی سبزی و میوه تازه را حس کنند، شاهد سبز شدن محیط اطراف خود باشند و در محیط سبز آرام بگیرند. از یک گلدان جعبه ای تا مزارع محلی در زمین های متروکه تا درخت های بلند روی پشت بام منازل، کشاورزی شهری به سرعت در حال تغییر دادن شهرهای جهان است. ایده، ایده ای ساده است، استفاده از همه فضاها برای کشاورزی و باغبانی به کارگیری کشاورزی شهری نه تنها در کاهش آلودگی زیست محیطی موثر است بلکه باعث بهبود کیفیت محیط زیست و ایجاد محلی سالم برای زندگی در شهر شده بلکه می تواند به ایجاد درآمد در این فضاهای کوچک شهری منجر شود و از مزایایی که کشاورزی شهری برای محیط زیست شهری به همراه دارد و خصوصا در اجرای بام سبز و باغ های عمودی بسیار مشهود است، کاهش اثرات جزیره گرمایی، بهبود کیفیت هوا، افزایش تنوع زیستی و عایق سازی صوتی و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای می باشد. بحث بر سر صحبت کردن از ابده های فانتزی و رویاها نیست. صحبت از تامین حدود 15 درصد از محصولات کشاورزی جهان در مناطق شهری و پاسخگویی مزارع شهری به نیاز غذایی 700 میلیون نفر از ساکنان جهان است. این ها آماری است که سازمان فایو بر آنها صحه گذاشته است، بحث بر سر مفهوم جدیدی به نام کشاورزی شهری است. مزایای کشاورزی شهری بسیار زیاد است و تقریبا در هر اقلیمی در سرتاسر جهان قابل اجرا است. چه شهر زندگی شما در کشور در حال توسعه باشد و چه در کشورهای توسعه یافته، تشویق افراد ساکن برای تولید محصولات غذایی برنامه ای سالم است که می تواند فواید بلند مدتی از جمله تامین غذایی خانوار، کسب درآمد و ایجاد اشتغال، ارتقاء کیفیت محیط زیست، کاهش آلودگی و بهبود فضای سبز شهری برای شهرهای هوشمند آینده داشته باشد.