مضامین حقوقی و رعایت اخلاق در امر قضاوت در متون نثر فارسی

حقوق مجموعه قواعد الزام آور کلی است که به منظور ایجاد نظم و عدالت بر یک جامعه حکومت می کند و از طرف دولت تضمین شده است. اما قواعد اخلاقی تکیه بر وجدان شخص دارد، یعنی اعتبار این قواعد از درون تضمین می شوند نه از برون در حالی که قواعد حقوق از طرف دولت تضمین می شود. حقوق در ادبیات در واقع آینهای است از میزان تاثیرپذیری ادبیات از حقوق جامعه؛ مانند قدرت حاکم بر جامعه یا روابط حقوقی بین مردم و نحوهای که ادبیات از قانون، عدالت و مسایل گوناگون حقوقی صحبت میکند. در این پژوهش فرآیند بازتاب مفاهیم حقوقی در متون گلستان، سیاست نامه و قابوسنامه با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانهای مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از پژوهش این است که بیشتر مفاهیم حقوقی و اخلاقی در این متون در قالب تمثیل بیان گردیدهاند. لذا با توجه به نتایج پژوهش میتوان گفت مهمترین اصول اخلاقی یک قاضی در امر قضاوت باتقوا، متدین، عالم به علم قضا، باتدبیر، حلیم، عدالتگستر، صبور، و متواضع بودن آنهاست و از جمله فضایلی هستند که قاضیان در انجام کارهای گوناگون خود مانند حل و فصل اختلافات، صیانت از امانتها، احیای اموال و حقوق مسلمانان، مسایل زناشویی و امر به معروف و نهی از منکر به آن نیاز دارند.

کلیدواژه ها:

مضامین ، حقوقی ، اخلاق ، قضاوت ، نثر فارسی