رعایت حقوق دوران بازجویی متهم در دوران قبل از محاکمه در حقوق ایران و اسناد حقوق بشر

متهم یکی از طرفین ثابت دادرسی کیفری است و چون در برابر حقوق جامعه با حمایت دادستان قرارمی گیرد از جایگاه قضایی آسیب پذیری برخوردار است اولین مواجه ه وی با دستگاه قضایی در مرحله تحقیقات مقدماتی و به عبارتی دوران قبل از محاکمه می باشد .در این مرحله متهم با توجه به اینکه مجرمیت وی محرز نگردیده می بایستی در پرتو حاکمیت اصل برایت و حفظ کرامات انسانی تحقیقات انجام گیرد.بازجویی از متهم محور اصلی دوران قبل از محاکمه محسوب می شود که در معرض موارد نقض حقوق بشر از جمله شکنجه و دیگر رفتارهای بی رحمانه و غیر انسانی در مراحل بازجویی و رسیدگی های کیفری قرار می گیرد. بنابراین فرد متهم باید از حقوق و آزادیهای در پرتو دادرسی عادلانه را بهره مند باشد.از طرفی دادرسی عادلانه تضمین حقوق دفاعی متهم نیست، بلکه دادرسی عادلانه در معنای دقیق خود، به دنبال حفظ و حمایت از حقوق و آزادیهای تمامی افرادی است که به نوعی در فرآیند دادرسی سهیم هستند. رعایت اصول دادرسی عادلانه به هیچ وجه به معنی ارفاق به کسی نیست، بلکه رعایت این اصول در رسیدگی ها موجب می شود در برخورد با اصحاب دعوا انسانیت افراد فراموش نشده و عدالت و انصاف در حق آنان رعایت شود.در مقاله حاضر با توجه به اینکه در حوزه علوم انسانی صورت می پذیرد با استفاده از روش توصیفی تحلیلی سعی شده با استفاده از منشور و الزامات حقوق بشری و حقوق اساسی ایران ضمن برشمردن و تبیین حقوق متهم در دوران بازجویی قبل از محاکمه, به بررسی رویکرد نظام حقوقی ایران و منشور بین المللی حقوق بشر در خصوص نحوه رعایت نمودن آن پرداخته و در نتیجه پی خواهیم برد که در هر دو نظام موصوف به رعایت حقوق متهم در اکثر موارد این مرحله تاکید شده و برای آن ضمانت اجرای کیفری تعیین شده از طرفی خلا. ها و نقص های موجود در حقوق ایران به همراه راهکارهای پیشنهادی ارایه میگردد.

کلیدواژه ها:

دادرسی عادلانه ، حقوق متهم ، دوران بازجویی ، تحقیقات مقدماتی