بررسی سلامت روانی سالمندان و عوامل مرتبط با آن در شهرستان تربت حیدریه

مقدمه: سالمندی جمعیت در حالی که از بزرگ ترین موفقیت های بشری است، یکی از چالش های اساسی در نظام سلامت است.افراد سالمند در معرض خطر بسیاری از بیماری ها مانند بیماری های قلبی، عروقی ، استیو آرتریت، دیابت، پر فشاری خون و... هستند. همین طوراختلالات روحی و روانی نظیر دمانس و افسردگی در سالمندان شایع است و دومین علت از دست دادن سالهای زندگی با ناتوانی (DALY) به شمار می رود. مطالعات نشان می دهد که اختلالات روانی مانند افسردگی، تغییر الگوی خواب، احساس تنهایی و انزوای اجتماعی، 15 تا 25 درصد افراد بالای 65 سال را مبتلا می سازد. بنا بر این آگاهی از وضعیت سلامت روانی و عوامل مرتبط با آن، می تواند در طراحی مداخلات مناسب ارتقاء سلامت با در نظر داشتن نیاز های خاص این دوران مفید باشد. روش کار: در این بررسی که از نوع مقطعی و توصیفی –تحلیلی می باشد.جامعه آماری سالمندان ساکن در 68 روستای دارای خانه بهداشت و پرونده سلامت بودند که با توجه به حجم نمونه 400 نفر بر اساس جمعیت هر روستا به صورت تصادفی انتخاب شدند.ابزار سنجش، پرسشنامه استانداردGHQو پرسش نامه عوامل مرتبط با سلامت روانی سالمندان بود با روایی و پایایی تایید شده که توسط پرسشگران در سطح روستاها به مدت 6 ماه تکمیل گردیده و داده ها با نرم افزار آماری SPSS نسخه 22 و با آزمون های آنالیز واریانس یک طرفه و ضریب همبستگی پیر سون و تی تست تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: کل سالمندان 400 نفر بودندکه 56 در صد زن و44 در صد مرد بودند. 66.5در صد مردان، کشاورز بوده و 96در صد زنان، خانه دار بودند. میانگین سنی سالمندان مورد مطالعه 7.6 ± 71.33 بود. ،86.8 در صد سالمندان مشکوک به اختلال روانی بودند57.5 در صد سالمندان ،اختلال جسمانی سازی ، 69.3 در صد اختلال عملکرد اجتماعی ، 20 در صد اختلال افسردگی و 48.5 در صد اختلال اضطراب داشتند.46/5 در صد موارد نمایه توده بدنی بالاتر از 25 داشتند31. در صد سالمندان به پر فشاری خون همراه با دیابت و 19/5در صد سالمندان به پر فشاری خون همراه با بیماری قلبی دچار بودند. بین مشکلات خواب ، نمایه توده بدن و شکایات شایع از علایم بیماری با اختلال افسردگی و اضطراب رابطه معنی دار آماری وجود داشت. اختلال جسمانی سازی و اختلال اضطراب در سالمندان مبتلا به دیابت و پر فشاری خون بیشتر بود (5 0/0≥P ).نتیجه گیری: متغیرهای مختلفی می توانند سلامت روان سالمندان را تحت تاثیر قرار دهند. لذا مراقبین بهداشتی باید زمینه های تسهیل زندگی سالمندان را از طریق برنامه های آموزشی و نیز بررسی دوره ای وضعیت روان فراهم آورند تا باعث حفظ و ارتقاء زندگی سالم و فعال برای آنها شوند.

کلیدواژه ها:

سلامت روان ، سالمندان ، تربت حیدریه