تغییرات هیستوپاتولوژیک بیضه موش های صحرایی نر بالغ تیمار شده با بوسولفان به دنبال تجویز عصاره گیاهی دارچین و رازیانه

سابقه و هدف: بوسولفان از داروهای اختصاصی در درمان سرطان می باشد که عوارض جانبی زیادی از جمله آسیب به بافت بیضه و ناباروری دارد. بوسولفان به دلیل خاصیت الکیله کنندگی DNA دارای تاثیر سوء به سلولهایی است که دارای قدرت تقسیم بیشتری هستند، به همین دلیل بیشترین اثر خود را روی اسپرماتوگونیا میگذارند. دارچین با نام علمی (Cinnamon) شناخته می شود و انواع گوناگون دارد. این گیاه دارای خواص مختلفی از جمله تقویت قوای جنسی می باشد. مطالعات نشان داده اند که رازیانه (Foeniculum vulgare) نیز نقش موثری در تقویت قوای جنسی زنان دارد. با توجه به تحقیقات اندک انجام شده بروی اثر رازیانه در سیستم تناسلی مذکر و وجود تناقض بین نتایج موجود، هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر محافظتی عصاره های گیاهی دارچین و رازیانه در بهبود ساختار بافت شناسی بیضه در مدل اولیگواسپرمی القاء شده با بوسولفان می باشد. روش جستجو: مطالعه حاضر بروی 50 سر موش صحرایی نر بالغ در 5 گروه طور تصادفی به شرح زیر انجام شد: گروه شاهد: حیوانات سالم بدون انجام هیچ مداخله ای، گروه شم: دریافت کننده حلال بوسولفان(DMSO) گروه کنترل: دریافت کننده بوسولفان در دو دوز mg/kg 25 و 15 با فاصله چهارده روز، دریافت کننده بوسولفان وعصاره دارچین با دوز mg/kg 200به مدت چهارده روز، دریافت کننده بوسولفان وعصاره رازیانه با دوز mg/kg 100 به مدت پنج روز، دریافت کننده بوسولفان وعصاره دارچین و رازیانه با دوز mg/kg 200 و100 انجام شد. کلیه تزریقات به صورت داخل صفاقی انجام شد. پس از گذشت چهار هفته نمونه گیری انجام شد، طول و عرض و وزن بیضه ها محاسبه شد. سپس بیضه ها در محلول بوین فیکس شده ومقاطع بافتی تهیه و رنگ آمیزی H&E انجام شد و لامها مورد بررسی قرار گرفت. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS وآزمون آماری ANOVA تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: با توجه به اینکه از بوسولفان جهت ایجاد مدل اولیگواسپرمی استفاده می شود کاهش در ضخامت اپیتلیوم ژرمینال، قطرلوله های منی ساز، تعداد اسپرماتوسیتهای اولیه، اسپرماتوگونی ها و اسپرماتید ها در این گروه نسبت به سایر گروهها قابل پیش بینی بود. در گروههای درمان شده نیز گروه ترکیبی عصاره دارچین و رازیانه دارای افزایش معنی داری در تعداد اسپرماتید ها، اسپرماتوگونی ها، ضخامت اپیتلیوم ژرمینال و قطر لوله های منی ساز و وزن بیضه در مقایسه با گروه کنترل و گروه رازیانه بود(P<0/05). همچنین نتایج حاکی از آنست که عصاره رازیانه به تنهایی نتوانست در بهبود پارامترهای بیضه موش های درمان شده با بوسولفان نقش معنی داری ایفا کند اما عصاره دارچین به تنهایی در برخی از پارامترها نتایجی مشابه نتایج گروه ترکیبی به دست آورد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که ترکیب عصاره های دارچین و رازیانه دارای اثر محافظتی قابل توجهی بر بیضه موش های درمان شده با بوسولفان می باشد.

کلیدواژه ها:

دارچین ، رازایانه ، بیضه ، باروری ، موش صحرایی