بررسی اثر عصاره هیدروالکلی برگ افدرا بر بافت تخمدان در موش های صحرایی ماده تیمار شده با سیکلوفسفامید

سابقه و هدف: سیکلوفسفامید یک داروی ضد سرطان است که بعد از متابولیسم در کبد به عنوان یک عامل آلکیلاسیون عمل می کند. این دارو دارای کاربردهای کلینیکی فراوان در درمان سرطان های مختلف، لوسمی های حاد و مزمن، لنفو مهای بدخیم مثل بیماری هوچکین و بیماری های خودایمن مثل آرتریت روماتویید می باشد. همچنین دارای اثرات سمی بر سلول های بدن به ویژه در ارگان های جنسی بوده که یکی از مهمترین عوارض جانبی آن، تغییر عملکرد سیستم تناسلی و درنهایت ناباروری است. نظر به این که استفاده از گیاهان دارویی دارای عوارض کمتری است و از نطر جنبه روانی بیماران، پذیرش بهتری نسبت به آن دارند. هدف این تحقیق اثر عصاره هیدروالکلی افدرا بر بافت تخمدان وغلظت هورمون های LH و پروژسترون در موش های صحرایی ماده تیمار شده با سیکلوفسفامید بوده است. روش جستجو: در این تحقیق تجربی، 48 سر موش صحرایی نر بالغ از نژاد ویستار به 6 گروه 8 تایی شامل کنترل، شاهد، سیکلوفسفامید و دریافت کننده سیکلوفسفامید با عصاره هیدروالکلی افدرا با غلظت های mg/kg250 و 500 و 1000 به صورت تصادفی تقسیم شدند. عصاره هیدروالکلی افدرا به صورت گاواژ به حیوانات خورانده شد. در بیست و نهمین روز پس از شروع آزمایش و پس از توزین حیوانات، خونگیری از قلب انجام گرفت و غلظت سرمی LH و پروژسترون اندازه گیری شد. همچنین از بافت تخمدان مقطع بافتی تهیه شد و تعداد فولیکول ها شمارش گردید. نتایج با آزمون آماری ANOVA در سطح معنی داری p≤0/05 تجزیه و تحلیل شد، وجهت مقایسه ی گروه ها از تست DUNCAN استفاده شد. یافته ها: میانگین غلظت سرمی LH و تعداد فولیکول های آترتیک در تمام گروه های تجربی نسبت به گروه کنترل و شاهد افزایش معنی دار و تعداد فولیکول های گراف کاهش معنی دار را نشان داد. میانگین غلظت سرمی پروژسترون و تعداد فولیکول های بدوی و اولیه و ثانویه درهمه ی گروه های تجربی دریافت کننده ی عصاره ی افدرا نسبت به گروه کنترل و شاهد کاهش معنی دار را نشان داد. نتیجه گیری: غلظت های عصاره هیدروالکلی افدرای استفاده شده در این تحقیق بخاطر داشتن خاصیت آنتی اکسیدانی و دارا بودن آلکالویید های افدرینی فراوان که مهمترین آنها افدرین و سودوافدرین هستند، باعث تعدیل تغییرات ایجاد شده توسط سیکلوفسفامید در پارامترهای مورد بررسی، در موش های صحرایی گردید.

کلیدواژه ها:

افدرا ، سیکلوفسفامید ، موش صحرایی ، تخمدان