تاثیر استفاده از کلاله و گلبرگ زعفران بر بهبود مارکرهای انسداد مجاری کبدی در موش های چاق تغذیه ای

سابقه و مقدمه: امروزه اضافه وزن و چاقی در کشورهای دنیا در حال افزایش می باشد. مصرف رژیم غذای پرچرب یک عامل خطر برای بیماری های چاقی، سندرم متابولیک، دیابت نوع2، کبد چرب غیرالکلی و ... می باشد. داروها، برخی مواد و برخی بیماری ها ممکن است با آسیب مستقیم به هپاتوسیت ها در نتیجه انسداد متابولیک ایجاد کنند. زعفران از خانواده زنبقی ها یکی از محصولات اصلی ایران و به خصوص استان خراسان می باشد که در طب سنتی به خواص ضد التهابی، دارویی و... آن اشاره شده است. لذا هدف از این مطالعه بررسی تغییرات سطح سرمی مارکرهای انسداد مجاری کبدی در موش های چاق تغذیه ای تحت تاثیر کلاله و گلبرگ زعفران بود. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی تعداد 32 سر موش صحرایی نر 60 روزه نژاد اسپیراگ دالی به میانگین وزنی 5±140 گرم به طور تصادفی به 4 گروه : 1.گروه کنترل سالم ( رژیم معمول غذایی)، 2.کنترل چاقی، 3.چاقی دریافت کننده کلاله زعفران ( mg/kg40) و 4. چاقی دریافت کننده گلبرگ زعفران ( mg/kg50) تقسیم شدند. موش ها از مرکز تحقیقات طب تجربی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند تهیه شده و جهت تطابق با محیط جدید به مدت 2 هفته در شرایط استاندارد آزمایشگاهی ( دمای 2 ± 22 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی 50 تا 55 درصد، 12 ساعت روشنایی و 12 ساعت تاریکی) و بدون محدودیت دسترسی به آب و غذا نگهداری شدند. موش های گروه کنترل سالم رژیم غذایی معمولی و سایر موش ها 16 هفته رژیم غذایی پرچرب استاندارد (D12451) دریافت نمودند. وزن موش ها در ابتدا و انتهای مطالعه بوسیله ترازوی دیجیتال با دقت 0.1 گرم و هر 10 اندازه گیری شد. روز پس از اتمام دوره درمان موش ها بوسیله تیوپنتال بیهوش شده و سپس بوسیله پونکسیون قلبی خونگیری انجام شد و سرم برای ارزیابی پارامترهای ALP وGGT جدا شد. فاکتورهای بیوشیمیایی بوسیله دستگاه پرستیژ i24 و کیت Biotek (تهران –ایران) اندازه گیری شد. پس از جمع آوری داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 و بوسیله آزمون های آماری ANOVA و تست توکی تجزیه و تحلیل ، و (P<0/05) به عنوان معیار معنی دار بودن داده ها مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: در مطالعه حاضر در ابتدای مطالعه موش های دریافت کننده رژیم غذایی پرچرب روند افزایش وزن معنی دار به نسبت موش های گروه کنترل داشت (P<0/05) ولی در یک ماه انتهایی مطالعه وزن این موش ها در بازه وزنی بصورت ثابت تبدیل شد. در مطالعه حاضر سطح سرمی GGT و ALP در گروه کنترل چاقی در مقایسه با سایر گروه ها بیشتر بود و این تفاوت در بین گروه ها معنی دار نبود (P<0/05) سطح سرمی این مارکرها در گروه های درمان بوسیله زعفران در مقایسه با گروه کنترل کاهش داشت که این کاهش نیز معنی ادار نبود (P<0/05). نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه حاکی از آن است که چاقی به عنوان مارکر تهدید کننده مجاری کبدی مطرح بوده که استفاده از این گیاه در دوز استفاده شده دارای اثرات معنی داری نبوده است که پیشنهاد می شود جهت داشتن اثرات قابل ملاحظه و معنی دار از دوز بیشتر و در مدت زمان بیشتری از این گیاه استفاده شود.

کلیدواژه ها:

کلاله ، گلبرگ ، زعفران ، انسداد مجاری کبدی ، موش های چاق تغذیه ای