بررسی اثربخشی مصرف داروی رسپریدون به همراه گفتاردرمانی در درمان لکنت پیش از سن دبستان: مطالعه تک موردی

سابقه و هدف: لکنت رشدی یکی از اختلالات گفتاری است که در اوایل کودکی به ویژه بین سنین 2 الی 4 سال آغاز می شود. امروزه درمان های متفاوتی برای این اختلال پیشنهاد شده است؛ اما از بین این درمان ها، گفتار درمانی بهترین و موثرترین روش است. مطالعات انجام شده بر روی مغز افراد دارای لکنت نشان می دهد که فعالیت بخش هایی از مغز این افراد متفاوت است و سطح دوپامین مغز آن ها بالاتر از سایر افراد است. یافته های حاصل از این مطالعات سبب شده که داروهایی نظیر آنتاگونیست های دوپامین و داروهای کولینرژیک برای کاهش لکنت پیشنهاد شود. هدف این مطالعه تعیین تاثیر داروی رسپریدون در کنار گفتاردرمانی در درمان لکنت رشدی در پیش از سن دبستان است. مواد و روش ها: پژوهش حاضر، مطالعه ای مداخله ای و مورد منفرد موازی است که برروی دو کودک پسر دارای لکنت اولیه با سنین سه سال و دو ماه و سه سال و پنج ماه و ساکن شهر تهران انجام شده است. شدت لکنت کودکان برحسب درصد سیلاب های لکنت شده (SS%) در خط پایه ی اول درمان (قبل از مداخله)، خط پایه دوم درمان (در میانه روند مداخله)، خط پایه سوم درمان (پس از مداخله در داخل و خارج از کلینیک) و دو سال بعد از مداخله محاسبه و مقایسه شدند. جلسات درمان برای کودکان با استفاده از برنامه درمانی لیدکامب تا زمان رسیدن به گفتار روان، 30 جلسه نیم ساعته هفته ای یک بار و بعد از آن میانگین جلسات پیگیری 16 جلسه بود که به تدریج از تعداد جلسات کاسته و فاصله آن ها بیشتر شد و هر دو کودک دو سال بعد از مداخله دوباره ارزیابی شدند. کودک اول فقط مداخله ی گفتاردرمانی دریافت می کرد و کودک دوم در 16 جلسه اول در کنار گفتاردرمانی، از داروی رسپریدون یک میلی گرم تجویزشده ازجانب روان پزشک نیز به مدت چهار ماه به صورت دو بار در روز استفاده می کرد و از جلسه 17 به بعد، استفاده از دارو قطع شد. برای تحلیل داده های مطالعه، از تحلیل دیداری و شاخص های آمار توصیفی استفاده شد. یافته ها: درصد سیلاب های لکنت شده (SS%) کودکان قبل از مداخله به ترتیب %12 و %15، در میانه مداخله %5 و %12، پس از مداخله در داخل و خارج از کلینیک 1% و 2% بود و دو سال بعد از مداخله نیز ثابت ماند. با توجه به یافته ها و P<0/05 کودکی که تنها مداخله گفتاردرمانی دریافت می کرد، روند بهبودی سریع تری داشت و به SS% کمتری دست یافت؛ اما مراجعه دوم تا زمانی که هم زمان از گفتاردرمانی و داروی رسپریدون بهره می جست، روند بهبودی کندی داشت و بلافاصله پس از قطع دارو، روند سریع تری را طی کرده و شدت لکنتش به طرز چشمگیری کاهش یافت. نتیجه گیری: اگرچه برخی مطالعات مصرف رسپریدون را به عنوان درمانی مکمل در کنار گفتاردرمانی در نظر گرفته اند؛ اما نتایج این مطالعه از وجود یک شاهد تجربی برای اثربخشی بهتر گفتاردرمانی، به تنهایی و بدون کمک دارو، در درمان لکنت رشدی حمایت می کند. البته نیاز است درباره این موضوع مطالعات بیشتری در آینده صورت گیرد.

کلیدواژه ها:

لکنت ، درمان ، کودکان ، گفتاردرمانی ، دارودرمانی ، لیدکامب ، رسپریدون