ماخذ اشارات در تفسیر غرایب القرآن

تفسیر غرایب القرآن و رغایب الفرقان نظام الدین اعرج نیشابوری (م. پس از 728 ق) از برترین تفاسیرقرآن و چونان دایرهالمعارفی بزرگ و مرجعی مهم دانسته شده که ضمن تفسیر و تبیین معمولی آیات، درپرتو آگاهی های کلامی، ادبی، روایی، فقهی و عقلانی، مباحثی را نیز تحت عنوان التاویل ، به برداشت های عرفانی از آیات الهی اختصاص داده است. او با آن که در این تاویلها، با مذاق عارفان هم مشرب بوده، اماهوشمندی و احتیاط را نیز از دست نداده است. این مفسر، بخش تاویل های عرفانی را عمدت ا، از تفسیر چاپنشده بحر الحقایق و المعانی اثر شیخ نجمالدین رازی، عارف پرکار قرن هفتم هجری اخذ کرده است. در این مقاله، با استناد به نسخه ای خطی از بحر الحقایق و المعانی که تاکنون شناخته نبوده و نظام الدیننیشابوری به خط خود، یادداشت تملکی بر آن نوشته، بخش هایی از این اقتباس، بررسی و تحلیل شده است.در پایان به این نتیجه دست یافتیم که بخش تاویلات غرایب القرآن چونان حلقه واسطی بین تفسیر بحر الحقایق رازی و تفاسیر دیگری همچون تفسیر القرآن الکریم از صدر المتالهین شیرازی عمل کرده است و از اینرو، ملاصدرا نیز وامدار نجم الدین رازی بوده است.

کلیدواژه ها:

تفسیر اشاری ، تاویل ، نظام الدین نیشابوری ، غرایب القرآن ، نجم الدین رازی ، صدر المتالهین