فرسایش قطره باران تحت تاثیر رطوبت پیشین در خاک مارنی

فرسایش قطره باران یا پاشمانی از اشکال اصلی و مهم فرسایش آبی است. تخریب خاکدانه و پاشمان ذرات خاک از جمله فرآیندهای فرسایش پاشمانی هستند که تحت تاثیر عوامل مختلف از جمله رطوبت پیشین خاک قرار می گیرند. این تحقیق به منظور بررسی اثر رطوبت پیشین بر میزان پاشمان ذرات در خاک مارنی انجام گرفت. برای این منظور از خاکدانه های با قطر 6 تا 8 میلی متری از یک خاک مارنی تحت آیش در غرب زنجان در سال 1389 نمونه برداری شد. خاکدانه ها در 24 جعبه پلاستیکی به ابعاد 40 ×30 و عمق 10 سانتی متر برای بررسی اثر هشت سطح رطوبتی در سه تکرار تهیه شدند. برای اعمال سطوح رطوبتی، بارانی با شدت 40 میلی متر بر ساعت و قطر قطره 5/2 میلی متر در هشت دوره زمانی مختلف (0=T1، 7=T2، 14=T3، 21=T4، 28=T5، 35=T6، 42=T7 و 49=T8 دقیقه) به کمک شبیه ساز باران به جعبه های حاوی خاکدانه اعمال شد. به این ترتیب هشت سطح رطوبتی شامل 00/6، 30/9، 60/12، 89/15، 19/19، 49/22، 79/25، 08/29 درصد در هر خاک ایجاد گردید. نتایج نشان داد که میزان پاشمان ذرات در خاک تحت تاثیر سطوح مختلف رطوبتی قرار گرفت (05/0, P< 20/0 = (R². در دامنه رطوبتی هواخشک (6 درصد رطوبت جرمی) تا رطوبت های حدود 12-10 درصد جرمی با افزایش رطوبت، میزان پاشمان کاهش یافت و پس از آن، افزایش رطوبت با کاهش چسبندگی ذرات سبب افزایش پاشمان ذرات گردید.

کلیدواژه ها:

باران شبیه سازی شده ، پاشمان ذرات ، تخریب خاکدانه