ریشه‎یابی اختلافات قراردادی در پروژه‎های عمرانی و آسیب‎شناسی در حوزه نظام فنی و اجرایی کشور

همه ساله بخش قابل توجهی از بودجه کشور صرف طرح‎های عمرانی و پروژه‎های سرمایه‎گذاری می‎شود. اتمام و بهره‎برداری به موقع از این پروژه‎ها می‎تواند سهم بزرگی در توسعه و پیشرفت کشور داشته باشد. اما به علت مشکلات متعدد، این طرح‎ها معمولا با صرف زمان و هزینه بیشتر از زمان و هزینه پیش بینی شده همراه می‎باشند. یکی از علل مهم ایجاد تاخیر در پروژه های عمرانی بروز ادعا و اختلاف بین عوامل اجرایی شامل کارفرما، مشاور و پیمانکار است که این اختلاف بین طرفین قرارداد باعث افزایش زمان و هزینه‎های پروژه خواهد شد. این در حالی است که در بسیاری از موارد با اتخاذ تمهیدات مناسب در زمان انعقاد قرارداد و یا اجرای پروژه‎ها، می‎توان از بروز بخش عمده‎ای از اختلافات و دعاوی جلوگیری کرد. بدیهی است حل و فصل به موقع اختلافات به وجود آمده تاثیر به سزایی در کاهش زمان و هزینه‎های طرح‎ها خواهد داشت. در این مقاله پس از بررسی علل طرح دعاوی از سوی عوامل اجرایی پروژه های عمرانی به بررسی چالش‎های قراردادی پروژه‎های عمرانی و عوامل ایجاد اختلاف و طرح دعاوی در میان عوامل اجرایی این طرح‎ها (کارفرما، مشاور و پیمانکار) پرداخته می‎شود. پس از بررسی تعداد 202 مورد درخواست استعلام و حل اختلاف و با توجه به نتایج بدست آمده، 59 درصد بروز اختلافات و طرح دعاوی به علت عدم انجام تعهدات قرارداد توسط کارفرما، 38.6 به علت عدم انجام تعهدات قرارداد توسط پیمانکار و 2.4 نیز به علت عدم انجام تعهدات قرارداد توسط مشاور پروژه می‎باشد. در میان عوامل اصلی ایجاد اختلاف و دعاوی در میان عوامل اجرایی پروژه‎های عمرانی، عوامل شرایط عمومی پیمان و فهرست بها بیشترین سهم را در بروز اختلافات و طرح دعاوی در میان طرفین قرارداد پروژه‎های عمرانی داشته‎اند.

کلیدواژه ها:

پروژه عمرانی ، دعاوی ، حل اختلاف ، شرایط عمومی پیمان