تحلیلی بر مشکلات ساختار کالبدی بافت فرسوده شهری(نمونه موردی:محله گلکوب شیراز)

فرسودگی یکی از مهم ترین مسایل مربوط به فضای شهری است که باعث بی سازمانی، عدم تعادل و عدم تناسب می شود. بافت فرسوده شهری به عرصه هایی از محدوده ی قانونی شهرها اطلاق می شود که به دلیل فرسودگی کالبدی، عدم برخورداری مناسب از دسترسی سواره، تاسیسات، خدمات عمومی و رفاهی، زیر ساخت های شهری، آسیب پذیر بوده و از ارزش مکانی، محیطی و اقتصادی و اجتماعی نازلی نسبت به سایر بافت ها برخوردارند. وجود این مشکلات باعث شده تا در سالهای اخیر به تبع دگرگونی در ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و کالبدی شهرها و نیز مطرح شدن نظریه توسعه پایدار شهری، اهمیت بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده و مسیله دار دو چندان گردد. در حال حاضر بسیاری از شهر های کشور با مسیله ای به نام بافت های فرسوده مواجه هستند.این بافت ها یا هسته های قدیمی شهر ها بوده و به مرور زمان دچار فرسودگی و عدم کارایی شده اند و یا دردوران معاصر بدون رعایت ضوابط و مقررات معماری و شهرسازی شکل گرفته و از این رو با مسایل و مشکلات بسیاری روبرو بوده و این مشکلات را به کل شهر نیز تسری می دهند. به نظر می رسد در بافت های فرسوده با توجه به وسعت دامنه و شدت مسایل گریبان گیر این بافت ها کارآمدترین رویکرد را بتوان برای مواجهه با کاستی ها و نارسایی ها اتخاذ نمود. هدف اصلی این تحقیق با توجه به وسعت دامنه مشکلات این بافت ها رسیدن به اهداف توسعه پایدار در عرصه بهسازی این بافت ها می باشد. روش به کارگرفته شده در این پژوهش از نوع کاربردی است و اطلاعات به دو طریق مطالعات اسنادی و میدانی جمع آوری شده است. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از نرم افزار های اتوکد واکسل استفاده شده است.در این پروژه شاخص های عمده چون وضعیت کاربری اراضی،تراکم طبقاتی و کیفیت بنا مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفته است. براساس تحلیل های صورت گرفته میتوان نتیجه گرفت در صورت ارتقاء کیفیت سکونت در منطقه از طریق بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده مسکونی زمینه تامین خدمات و فضاهای باز و سبز را درمنطقه فراهم می آورد.حل معضلات بافت های فرسوده که مهمترین معضل منطقه است می تواند نقش مسکونی منطقه را درمحله گلکوب ارتقاء بخشد و مطلوبیت بازار مسکن را در منطقه افزایش دهد. در کنار این معضل اصلی در صورتی که برخی عملکردها و کاربری های با مقیاس شهری در منطقه مستقر شوند زمینه مراجعات بیشتر به منطقه و تاثیر مثبت بر درآمد منطقه را فراهم خواهد آورد. فقدان اینگونه عملکردها باعث مهجور ماندن منطقه و تنزل بیشتر کیفیت مسکونی در آن خواهد شد. پیشنهادهای اساسی به منظور بهر ه برداری از این قوتها،فرصتها،کاهش ضعفها و تهدیدات در قالب راهبردهای رهگشای مدل SWOT برای بهسازی بافت فرسوده محله گلکوب در متن مقاله به تفصیل بیان میشود که در آنها از مولفه های توسعه پایدار شهری بهره گرفته شده است. در بحث توسعه پایدار هدف رسیدن به شهری پایدار است و توسعه شهری در صورتی پایدار خواهد بود که کیفیت بالایی از زندگی را برای تمام ساکنانش ارایه دهد و بدین منظور در راستای ارتقای کیفیت زندگی بر بهسازی با راهبردهای ارایه شده به عنوان راهنمای تصمیمات،عمل برنامه ریزی و ایجاد کننده ارتباط میان عوامل تصمیم سازی،تصمیم گیری و اجرا تاکید شده است.

کلیدواژه ها:

بافت فرسوده شهری ، ساماندهی ، کالبد