تحلیل و بررسی تناسبات عدد طلایی در پلان مجموعه ارسن بازار سنتی شهر تبریز

تاملی در دانش معماری و روش های به کار رفته در گذشته، پرسش های بسیاری را درباره کاربرد هندسه و ریاضیات، تناسبات، چگونگی اجرای طرح و نقشه و مراحل اجرایی و بالاخره قیود و محدودیت های معمار، با در نظر گرفتن مصالح و نوع ساختمان، مطرح می کند.از دیرباز تناسبات در معماری ایرانی نقش بسزایی داشته که حتی می توان آن را در برخی از معماری ها رکن و پایه دانست. استفاده از ریاضیات و هندسه برای ایجاد تناسبات و هماهنگی در بنا یکی از کارهایی بود که معماران گذشته در پی تلاش های فراوان بدان دست یافتند (مقاله هندسه تناسبات و پیمون در معماری ایرانی). این علوم به همراه علوم نظری دیگر از جمله زیبایی شناسی، ایستایی و غیره، وسیله هایی برای خلق آثار ماندگار در ایران بودند. بازار بزرگ تبریز در کنار دیگر بازار ها، نمایانگر شکوه و عظمت معماری ایران در دوره های اسلامی است که علاوه بر پایگاه اقتصادی و فرهنگی در جامعه، این بازار از لحاظ ویژگی معماری نیز حایز اهمیت است. بر این اساس، در این پژوهش سعی بر این است که با رویکرد تحلیل و بررسی تناسبات هندسی، بکارگیری این تناسبات، بر معماری مجموعه ارسن بازار تبریز نشان داده شود. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی می باشد که برای جمع آوری اطلاعات از منابع اینترنتی، مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات میدانی بهره گرفته شده است. در پایان این پژوهش، تناسبات عدد طلایی بر معماری و پلان عناصر فضایی- کالبدی بازار بزرگ تبریز به طور دقیق مورد تحلیل قرار گرفت که نتایج، نشان دهنده آن است که این بنا با توجه به سیستم تناسبات عدد طلایی و مقدار عدد فی آن، تناقض دارد و بنا بر پایه آن ساخته نشده است

کلیدواژه ها:

تناسبات ، هندسه ، بازار ، تبریز