تغییرات اقلیمی مراکز استان های کشور در 50 ساله اخیر

تغییر اقلیم به معنی تغییرات طی چندین دهه یا بیشتر در دما، بارش، الگوی وزش باد و سایر جنبه های اقلیم است. به طور کلی می توان تغییر اقلیم را به معنی گرایش های بلند مدتی همچون تغییر به سمت شرایط گرم تر، مرطوب تر یا خشک تر نامید. دمای متوسط کنونی زمین چیزی در حدود 15 درجه سانتی گراد است. این سیاره قبلا دماهای متوسط بیشتر و کمتری را هم تجربه کرده است. بنابراین تغییر دمای متوسط زمین اصلا چیز عجیبی نیست مشکل این جاست که سرعت تغییر اقلیم زیاد شده و زمین خیلی سریع در حال گرم شدن است. وقتی تغییر اقلیم خیلی سریع صورت می گیرد، زندگی نمی تواند خود را با آن وفق دهد و در نتیجه حیات به خطر می افتد. امروزه تغییر اقلیم به عنوان یکی از بزرگترین بحران های زیستی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی در جهان شناخته شده است که اگر از کنترل خارج شود زندگی ساکنان زمین را تهدید می کند. نشانه های تغییر اقلیم: افزایش ناهنجاری های جوی نظیر بارش های ناگهانی، وزش طوفان های شدید، خشک سالی و افزایش دما چند سالی است که در برخی نقاط ایران به چشم می خورد. بارش برف در شهرهای جنوبی و مرکزی کشور پس از 50 سال، سرمای شدید و بارش تگرگ در فصل شکوفه دهی درختان، بارش سنگین برف در استان های مازندران و گیلان و غیره ، برخی از نشانه های بی نظمی در شرایط آب و هوایی کشور است. در این مطالعه دو پارامتر میانگین دما و بارش مراکز استان ها را به عنوان دو پارامتر مهم در 50 سال اخیر مورد بررسی قرار داده شد که در 5 دهه مورد بررسی، میانگین دما تفاوت محسوسی را نشان نمی دهد اما میانگین بارش در 5 دهه روند کاهشی را طی نموده است. طبق آزمون من- کندال هم تغییرات بارش روند معنی داری را نشان نداد، اما پارامتر دما دارای روند مثبت است. برای استخراج مقادیر روند بارش و دما از روش حداقل مربعات بهره برده شد که از این روند می تواند به منظور نمایش تغییرات درازمدت سری ها استفاده نمود. در معادلات خط ترسیمی تمامی شهرها دارای روند منفی هستند غیر از شهرهای اصفهان که دارای شیب 0/1 و ساری دارای شیب 3 مثبت است و بیشترین کاهش بارش نیز در شهر یاسوج با شیب منفی 7/6 و سپس سنندج، ایلام، گرگان، کرمانشاه و رشت اتفاق افتاده است کمترین بارش سال در این 50 سال مربوط به سال 1972 بوده است. در معادلات خط مربوط به دما نیز اکثر شهرها شیب مثبت را نشان می دهند که در این پارامتر هم یاسوج حرف اول را می زند کمترین دما مربوط به سال 1992 و بیشترین دمای ثبت شده سالانه نیز مربوط به سال 2010 است.

کلیدواژه ها:

تغییر اقلیم دما ، بارش ، روند ، من- کندال