بررسی اثر رطوبت هوا بر رشد سیانوباکتر رشته ای میکروکولیوس در خاک مناطق خشک و بیابانی

در تثبیت زیستی خاک بیابان، کمبود آب برای آبیاری خاک، بزرگترین چالش عملیاتی به شمار می آید. تامین آب در این مناطق نه تنها از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست، بلکه به دلیل نبود آب در بسیاری از موارد ناممکن است.در موارد عمدتا گیاهانی برای کاشت در خاک گزینش می شوند که برای رشد و بقا به آب اندک نیاز داشته باشند، اما تامین همین مقدار اندک نیز در بسیاری موارد اجرایی نیست. تثبیت خاک سطحی به وسیله سیانوباکتری های فتوسنتز کننده به آب کمتری برای رشد و نگهداری نیاز داد، اما میزان نیاز آن ها با آب و نحوه مناسب آبیاری بررسی نشده است. میزان تیوری آب مورد نیاز رشد از معادلات ریاضی قابل پیش بینی است، اما بهینه سازی تجربی آبیاری خاک با پوشش سیانوباکتری ها از چالش هایی است که پژوهش های بیشتر شرایط واقعی و بهینه آن را معین می کند. هدف این پژوهش، شناختی ابتدایی از تعامل میان سیانوباکتری های خاک و رطوبت موجود در هوا را فراهم می کند. فرض بر این است که رطوبت هوا می تواند آب مورد نیاز رشد سیانوباکتری ها خاک را فراهم کند بدون ان که به آبیاری نیاز باشد. سیانوباکتر رشته ای میکروکولیوس که از خاک منطقه عسلویه جداسازی شده بود. در آزمایش ها به کار رفت. کشت در حال رشد سریع سیانوباکتری با غلظت 20 گرم بر مترمربع بر سطح خاک بیابان با ابعاد 40 در 60 سانتی مترمربع و ارتفاع 4 سانتی متر تلقیح شد. خاک پیش از به کارگیری در آزمایش ها در آون با دمای 150 درجه به مدت 48 ساعت کاملا خشک و استریل شد. سپس سینی های تلقیح شده در اتاق کشت با رطوبت ثابت 0، 20، 40، 60 و 80 درصد به مدت 10 روز قرار گرفت. رشد سیانوباکتر بر خاک سطحی با تعیین کلروفیل اندازه گیری شد رشد سیانو باکتری میکروکولیوس خاک در مجاورت با هوای با رطوبت صفر درصد پس از 2 روز متوقف شد. میزان رشد در دو روز اول کشت به دلیل وجود آب همراه تلقیح برآورد شد. رشد سیانوباکتری با افزایش میزان رطوبت خاک به صورت خطی افزایش یافت. یافته های این پژوهش برای به کارگیری سیانوباکترها در تثبیت خاک سطحی بسیار امیدوارکننده هستند. همچنین با معلوم بودن رطوبت هوا میتوان به طورت غیرمستقیم، اطلاعاتی از رشد سیانوباکتری ها بر سطح خاک را به دست آورد. افزون بر آن می توان زمان مناسب تلقیح سیانوباکتری ها بر سطح خاک را با توجه به شرایط رطوبت محلی تعیین و به این ترتیب در مهندسی بازسازی صبیعی خاک نقش ایفا کرد.

کلیدواژه ها:

آبیاری خاک ، تثبیت خاک سطحی ، ریزسازواره های فتوسنتز کننده خاک ، میکروکولیوس ، فرسایش خاک