بررسی تاثیر اجرای شیوه های جنگلداری بر وضعیت زادآوری و تنوع زیستی گیاهان چوبی در اکوسیستم های جنگلی شمال ایران

بدون شک زادآوری و تضمین استمرار و تولید جنگل یکی از مهمترین جنبه های مدیریت پایدار جنگل هاست. با توجه به اهمیت و نقش جنگل ها لزوم مطالعات جامع و گسترده در زمینه زادآوری جنگل ها روز به روز افزایش می یابد. با این هدف بخش پاتم از جنگل خیرود جهت مطالعه انتخاب گردید. مطالعه زادآوری به روش منظم- تصادفی با شبکه ای به ابعاد 200 × 150 متر و قطعاتی از مرکز قطعه نمونه به مساحت 1/0 آر (شعاع8/1متر) انجام شد. داده ها در برنامه Excel مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. نتایج به-دست آمده از این بررسی نشان داد که بیشترین تعداد زادآوری (نهال) به ترتیب مربوط به ممرز (50 درصد)، افرا (23 درصد)، راش (10 درصد)، قسمت های جنگل کاری شده (2/6 درصد)، شیردار (6 درصد)، انجیلی (8/2 درصد) و خرمندی (2 درصد) می باشد. همچنین 74 و 26 درصد نهال ها به ترتیب دارای ارتفاع کمتر و بیشتر از 50 سانتی متر می باشند. همان گونه که ملاحظه می-گردد، شرایط مناسب زادآوری از لحاظ خاک و درختان مادری در رویشگاه وجود دارد، ولی تعداد نهال های بالای50 سانتی متر کمتر از مقدار معمول آن می باشد. کاهش تعداد نهال ها از 4/3 به 4/1 درصد با افزایش ارتفاع آنها می تواند در اثر دخالت های زیاد در گذشته و همچنین چرای دام باشد. در بخش مورد بررسی سطح پوشش زادآوری 52%، سطح پوشش علفی41% و سطح خالی قطعات نمونه 7% محاسبه گردید. نظر به کم بودن میزان زادآوری طبیعی در عرصه نسبت به جنگل های مشابه و با توجه به رویشگاه جنگل مورد بررسی، علل آن را می توان در کمبود درختان مادری بذرده، چرای دام و تراکم پوشش گیاهی کف جنگل جستجو کرد؛ بنابراین جهت بهبود وضعیت زادآوری، حدف چرای دام و انجام عملیات پرورشی یا اصلاحی ضروری می باشد.

کلیدواژه ها:

زادآوری ، طرح جنگلداری ، تنوع زیستی ، جنگل خیرود ، چرای دام ، عملیات پرورشی