توسعه پایدار و استفاده بهینه از چاه های بهره برداری دشت بزمان سردگال

دشت بزمان – سردگال با وسعت حدود 7334 کیلومتر مربع در جنوب شرقی ایران و شمال فرورفتگی هامون جازموریان در استان سیستان و بلوچستان واقع شده است. مهمترین و تنها منابع آبی دائم مورد استفاده در دشت، آبخوان آبرفتی منطقه است که عمدتاً از طریق چاه های حفر شده مورد بهره برداری قرار می گیرد. استحصال بی رویه، موجب افت تراز آب در منطقه شده است. توجه به نقش آب در روند توسعه اقتصادی – اجتماعی، ضمن توسعه پایدار اهمیت استفاده بهینه از چاههای بهره برداری را مشخص می نماید. در این مطالعه در ابتدا تغییرات سطح آب منطقه شبیه سازی شد و مدل سازی تغییرات سطح ایستابی آبخوان دشت با کمک نرم افزار GMS صورت گرفت. مدل پیشنهادی بر اساس گامها و دوره های زمانی مشخص برای تعدادی از چاه های مشاهده ای موجود در دشت کالیبره گردید. پس از آن پارامترهای هدایت هیدرولیکی و ضریب ذخیره در دوره زمانی معین با تطابق ارتفاع سطح ایستابی اندازه گیری شده و بدست آمده از اجرای مدل، تخمین زده شد. با توجه به مدل ساخته شده برای منطقه، راهبردهای مختلفی برای شرایط آینده سفره اعمال گردید. نتایج نشان می دهد که، با شرایط برداشت کنونی روند افت همچنان ادامه خواهد داشت. بنابراین جهت دستیابی به توسعه پایدار، بهترین مکان های حفر چاه، شناسایی و میزان برداشت از آبخوان در راستای هدف مشخص گردید.

کلیدواژه ها:

توسعه پایدار ، بهینه سازی ، چاه بهره برداری ، دشت بزمال سردگال ، مدل سازی ، GMS