شناخت و تحلیل معماری ایرانی و تاثیرپذیری از آن در طراحی معماری (نمونه موردی: دانشگاه یزد)

معمارى ایرانى را باید بطور صحیح از اعماق تاریخ این سرزمین کهن مورد بررسى قرار داد. معماری ایران، شناسنامه معتبر مردم در این سرزمین از دورترین ازمنه قدیم است. طبیعت اقلیمی ایران در این زمینه تاثیرگذار فرهنگهایی که با فاتحین و مغلوبین به این خطه راه گشودند، در این معماری به بارزترین اشکال خود جلوه کرده است. آداب و رسوم، مراسم مذهبی، روحیه، اخلاقیات، اندیشه و عقیده نسل ها در معماری ایران انعکاس واضحی دارد. نه تنها در بناهای عظیم، در ابنیه آثار کوچک هم این انعکاس را می توانیم دریابیم.آفرینش موجودیت های معماری آنگاه که بستر خلق ایران زمین باشد، ضرورت انجام پژوهش در ریشه ها و اصل های آن را ناگفته آشکار می سازد به قید آنکه آفریننده بخواهد در راستای همان اصل های جاودانه گام بردارد و از آنها عدول نکند. از سویی به استناد اظهارات برخی از پژوهشگران غربی شکاف فزاینده میان مردم و محیط های مصنوع در دنیای امروز که ایرا نزمین نیز مستثنی از آن نیست، موجب عدم الفت و صمیمت میان مردم و کم رنگ شدن نقش کالبدها به مثابه کانون فعالیت های فرهنگی و اجتماعی شده است. این مهم درجوامعی چون جامعه امروز ایران که میان فرهنگ سنتی خود و به تبع آن معماری گذشته اش و فرهنگ دنیای مدرن و به تبع آن معماری خاص خود وامانده است، عمیق تر و مهم تر است. اگر امروز، ما ایرانیان، به دنبال شناخت معماری گذشته خود هستیم و در فکر آنیم که ارزش های نهفته در آن را شناخته و بازآفرینی نماییم، گریزی از تغییر رویکردمان به ادراک و شناخت فضای به ارث رسیده مان نیست و این مستلزم حضور در فضا آن گونه که بوده است و تجربه آن به همان نحو اصیلش است، آن گونه که خل قشده و مورد استفاده قرار گرفتهاست. این مهم، یعنی ادراک فضا با حواس پن جگانه، توجه به تجربه زیسته و خاطرات زندگی در آن فضا، شرایط زمینه ای، ذهنی و مزاج دهر در زمانه ای که آن فضا خلق شده است، آنجا که خلق فضای ایرانی در دوران پسامدرن و با فناوری روز مطرح است، اهمیت بیش تری می یابد. هدف از این مقاله شناختن معماری ایرانی و تحلیل اصول و ویژگی های آن و چگونگی استفاده از آن در طراحی های امروزی می باشد بگونه ای که افراد در آن احساس آرامش و صمیمیت داشته باشند. در این پژوهش به بررسی دانشگاه یزد بعنوان نمون های که تا حدودی از معماری ایرانی در طراحی آن استفاده شده است، پرداخته شده است. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات بصورت ترکیبی از اطلاعات کتابخانه ای و مشاهدات میدانی و بررسی نمونه های منطبق با مفاهیم نظری و تبدیل این مفاهیم به معماری می باشد. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که استفاده از اصول و ویژگی های معماری ایرانی و بکارگیری ایده و خلاقیت در طراحی معماری با بکارگیری فناوری های روز، باعث می شود بنایی را خلق کنیم که در ذهن مردم ماندگار باشد و از آن خاطره، علاقه و جاذبه تاریخی و ریشه دار بوجود آید و از آن بنا هم مانند دیگر تعلقات انسان در طول زندگی او استفاده شود.

کلیدواژه ها:

معماری ایرانی ، طراحی معماری ، خلاقیت ، دانشگاه یزد