بررسی تاثیر آموزش برنامه خودمدیرتی پنج-آ برساختارنقش درخانواده های دارای کودکان فلج مغزی

مقدمه: فلج مغزی شایع ترین ناتوانی حرکتی مزمن در کودکان است که می تواند تاثیری منفی بر ساختار نقش در خانواده داشته باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر آموزش برنامه خودمدیرتی پنج-آ بر تغییرات نقش در دو بعد جسمانی و هیجانی خانواده های دارای کودکان فلج مغزی انجام شده است.روش کار: در این مطالعه که به صورت نیمه تجربی در سال 94-95 انجام شد، 47 مادر دارای کودک فلج مغزی 4 تا 12 ساله ساکن استان کردستان و به شیوه تمام شمارس انتخاب شدند که در مرحله بعد از مداخله به علت ریزش نمونه ها، 23 مادر در گروه مداخله و 16 مادر در گروه کنترل قرار گرفتند. داده ها با پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناختی مادر و کودک و فرم کوتاه 36 سوالی بررسی سلامت )Survey Health 36 Form Short( با روایی و پایایی، توسط مادران در دو مرحله قبل و بعد از آموزش برنامه خودمدیریتی پنج-آ کامل شد. داده ها با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس نسخه 22 مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میانگین سن مادران در مطالعه حاضر 33/5 و میانگین ست کودکان 6/2 سال بود. در مرحله قبل از مداخله میانگین اختلال نقش بخاطر سلامت هیجانی در گروه مداخله 14/49و گروه کنترل 22/91 بود و دو گروه اختلاف معناداری نداشتند )p=0/846(، و میانگین اختلال نقش بخاطر سلامت جسمی در گروه مداخله 14/13 و در گروه کنترل 10/94 بود و دو گروه اختلاف معناداری نداشتند )p=0/582(، اما در مرحله بعد از مداخله میانگین اختلال نقش بخاطر سلامت هیجانی در گروه مداخله 33/33 بوده که نسبت به قبل از مداخله دارای )p=0/001( و همچنین میانگین اختلال نقش بخاطر سلامت جسمی )p=0/004( بود که تاثیر مداخله فوق را در دو بعد سلامت روانی و هیجانی نشان می دهد.نتیجه گیری: با توجه به وجود کودکان دارای نیازهای خاص در خانواده، ساختار نقش در خانواده دچار تغییرات خواهد شد و آموزش برنامه خودمدیرتی پنج-آ بر اساس نیاز سبب تسهیل مراقبت از کودک و به دنبال آن ارتقا ساختار نقش خانواده در دو بعد جسمانی و هیجانی خواهد شد. پیشنهاد می شود آموزش به خانواده ها در راستای ارایه مراقبت صحیح به منظور بهبود شرایط خانواده و ارتقا ساختار نقش مراقبین کودکان فلج مغزی و تسهیل مراقبت از این کودکان با توجه به نیازها انجام شود.