تجلی عرفان عاشقانه در آیینه شعر جلال الدین محمد مولوی

مولانا جلال الدین، زاهدی برجسته و شریعت مداری عالی قدر بود که به واسطه حمایت های معنوی پدرش، بهاء ولد در دوران جوانی به درجه اجتهاد رسید و مسند فتوی را از پدر به ارث برد. ظهور و حضور شمس تبریزی در زندگی مولانا، تولدی دیگر بود و این ملاقات و آشنایی دگرگونی اندیشه های علمی و مذهبی مولانا را در پی داشت. دید گاه مذهبی مولانا پس از دیدار با شمس تبریزی کاملا دگر گون شد بدین گونه که او ، فضای درس و مجلس و عظ را رها کرده و از دید همه پنهان شد مطابق با آنچه شمس از او خواست و به تهذیب و تزکیه نفس پرداخت. جهان بینی نوین مولانا که حاصل برخورد با شمس تبریزی و برخورداری از کرامات او بود، دامنه تخیل ادبی و آفاق اندیشه عرفانی او را چنان گسترش بخشید که ازل و ابد را به هم پیوند داد و از آن پس، زیبایی را در عظمت و بی کرانگی می جست. تصاویر ممتاز شعری او مفاهیمی از قبیل مرگ، زندگی، رستاخیز، ازل، ابد، دریا، کوه و برتر از همه پدیده های هستی، و عشق بود. اگرهم عناصر تصویر را از شاعران دیگر به وام گرفت، بار عاطفی این تصاویر که از جهان بینی و دید او نسبت به هستی ناشی می شد، معنایی تازه می یافت. یکی از سرمشق ها و الگوهای تفکر مولانا، کتاب ارجمند مقالات شمس بود. و نگرش عرفان عاشقانه او بیانگر تاثیر اندیشه شمس پس از آن دیدار رازناک و آن خلوت های سر به مهر بود. نتیجه آن ملاقات پیش بینی نشده و سرنوشت او چنان رقم خورد که مولانا با دگرگونی اساسی در زندگی خود، شریعت را به عنوان نردبانی برای عروج از مسیر طریقت تا رسیدن به حقیقت قرار داد.

کلیدواژه ها:

مولانا جلاالدین ، دیوان شمس ، مثنوی ، شمس تبریزی ، عرفان ، عشق