تحلیل چالش های عملکردی شهرهای جدید در نظام شهری ایران با تاکید بر شهر پردیس

شهرهای جدید ایران بعد از گذشت سه ده ه و تکمیل بخش مهمی از عملیات اجرایی شهرها و شتاب جمعیت پذیری ناشی از اجرای طرح مسکن مهر، در یک مقطع تاریخی مهم قرار دارند که بازاندیشی پیرامون آینده توسعه شهرهای جدید را ضروری میسازد، به ویژه آنکه چالشهایی همچون فقدان طرحهای کالبدی ملی منطقه ای مصوب و به هنگام یا عدم همسویی و هم آوایی سیاستهای کلان شهرسازی کشور، لزوم تغییر نگرش مدیریتی و بینش شهرسازی در مورد شهرهای جدید را بیش از گذشته ضروری میسازد. احداث شهرهای جدید، عمده ترین سیاستی است که اینک برخی از دستگاه های اجرایی مملکت به منظور دستیابی به هدف هایی، همچون: مهار رشد شهرهای بزرگ، مقابله با مسایل رشد شهرنشینی در آینده و از بین بردن آثار فزاینده تمرکز امور، آن را در راس تصمیم گیری های خود قرار داده اند. از طرفی، طی دهه 1375 - 85 وزارت کشور به طور میانگین هر نه روز، یک نقطه شهری جدید تصویب نموده که در دوره 10 ساله فوق در مجموع 400 نقطه شهری به تعداد شهرهای ایران افزوده شده، حال آنکه سیاست دولت در این شهرها، تنها به ایجاد یک شهرداری و دادن حداقل امکانات مورد نیاز محدود شده است؛ هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل چالش های عملکردی شهرهای جدید در نظام شهری ایران با تاکید بر شهر پردیس با روش توصیفی تحلیلی می باشد. برای رسیدن به این هدف ابتدا به ضرورت ایجاد شهرهای جدید و ضرورت تداوم ایجاد شهرهای جدید در ایران پرداخته و سپس عملکرد شهرهای جدید مورد بررسی قرار گرفت و در انتها چالش ها و فرصت های فرهنگ شهرنشینی در شهر جدید پردیس ارزیابی شد. نتایج پژوهش حاکی از عملکرد ضعیف این شهرها به ویژه شهر جدید پردیس میباشد. عمدهترین مسایل این عملکرد ضعیف را باید به طور در مواردی از قبیل؛ مشخص نبودن جایگاه این شهرها در سیاستهای توسعه شهری، عدم تمکن مالی شرکتهای عمران جهت انجام وظایف محول شده و خلاء هویت در شهرهای جدید به دلیل نبود خدمات، امکانات و خصیصه های غرورآفرین که حس مکان و پایداری سکونت در این شهرها را تقویت کند، دانست. جهت بهبود کارکرد و جایگاه این شهرها، تعدیل و رفع این محدودیتها به عنوان راهبردهای اساسی و تحول آفرین، رهگشا خواهد بود.

کلیدواژه ها:

شهرهای جدید ، شهر جدید پردیس