پایش کانونهای مستعد ریزگرد با استفاده از شاخص سنجش از دوری PSMI (مطالعه موردی: تالاب صالحیه استان البرز)

پایش مداوم تغییرات کانونهای احتمالی گردوغبار یک فرآیند چالش برانگیز اما بسیار ضروری است. از سویی تنشهای آبی وارده به اکوسیستم تالابهایی همچون صالحیه، احتمال تشکیل کانونهای ریزگرد داخلی و تهدید کلانشهرهای تهران و کرج را تقویت نموده است. لذا تحقیق حاضر با هدف شناسایی قابلیت شاخص سنجش از دوری نوین رطوبت خاک عمودی((PSMI درپی پایش محتوی رطوبت خاکهای مستعد تشکیل کانونهای ریزگرد در محدوده تالاب صالحیه برآمده است. بدین منظور پایگاه دادهای باند1 (قرمز) و باند ) 2 مادون قرمز نزدیک) با تفکیک 231,65متر و مقادیر رقومی LST روزانه با تفکیک 926,62متر از سنجنده مادیس ماهواره آکوا برای یک دوره 15ساله 2003) تا (2017 در روزشمارگان 1، 97، 185 و 281 تقویم ژولیوسی هر سال برای گذر5 ردیف 22، تهیه گردید. در ادامه با استخراج شاخصهای؛ پوشش گیاهی اصلاحی خاک((SAVI، دمای سطح زمین((LST و رطوبت خاک عمودی((PSMI در محدوده 35°43 تا 36° عرض شمالی و 50°10 تا 50°30 طول شرقی(تالاب صالحیه) نسبت به برآورد میانگین منطقهای مقادیر و تحلیل روند سری زمانی آنها اقدام گردید. طبقه بندی مقادیر شاخص PSMI از +1 تا -1 نشان میدهد که هرچه مقادیر به -1 نزدیکتر باشند رطوبت خاک بیشتر و هرچه به +1 نزدیکتر رطوبت خاک کمتر خواهد بود. نتایج آزمون سری زمانی کندال فصلی بر روی میانگین منطقهای شاخص رطوبت خاک عمودی با ضریب همبستگی تاو 0,25 روند افزایشی معناداری را نشان داد که بیانگر کاهش محتوای رطوبت خاک در تالاب صالحیه است. بررسی روند سری زمانی هیدرومتری ایستگاه های رحیم آباد و حاجی عرب واقع بر روی رودخانه های خررود و حاجی عرب منتهی به تالاب صالحیه نیز به ترتیب با مقادیر ضریب تاو کندال -0 ,36 و -0,27 روند کاهشی کاملا معناداری را نشان داد که در کنار دخالتهای انسانی از جمله حفر کانالهای زهکشی متعدد برای خشکاندازی و تجاوز به حریم تالاب، تنشهای آبی باعث تبدیل شدن آن به کانون مستعد ریزگرد شده است.

کلیدواژه ها:

شاخص پوشش گیاهی اصلاحی خاک ، دمای سطح زمین ، شاخص رطوبت خاک عمودی ، داده های مادیس اکوا ، آزمون کندال فصلی ، تالاب صالحیه