نگاه تطبیقی مولوی به آداب محبت و رضا در عرفان

در آثار مولوی، در کنار طرح مسایل زیی اخلاقی که رعایت ظاهری و باطنی اعمال معروف را در رفتار متقابل جمعی، ایجاب کرده و از ارتکاب منکر، پیشگیری می نماید؛ به معیاری کلی در تعادل یابی مقتضیات فطرت، جسم، نفس، نیت و ا راده ی انسان به نام ادب می رسیم که در تکامل هر مقام و حال طریقت الهی، نظامی از اوامر و نواهی را شکل می دهد. مولوی، نسبت به دیگر صفویه، نقش ادب را در تعلیم و تربیت روحانی و اصلاح پایدار مفاسد و معاصی اخلاقی عامه، با مصادیق عینی بیشتری، معرفی نموده و بعد تحت تاثیر فضایل عمومی محبت، رضا و تسلیم مریدان در برابر معرفت حق، ضرورت وجودی اصلول اکتساب و عادت مداوم به آن را تفسیر می کند.اگرچه او گاهی تادیب را نیازمند تحمیل جبر و سلب بر نفس، می بیند؛ اما تحقق اختیاری و بی ریا بودن آن را که ریشه در درمان جهل به ذات حسن و قبح دارد، ترجیح می دهد؛ زیرا نفس لوامه انسان را بدون نیاز به قهر، بیدا کرده و ارزش لذات حقیقی یقین، جمال و عشق را بر شرور مادی، در فطرت، به اثبات می رساند.

کلیدواژه ها:

اخلاق ، محبت ، رضا ، تسلیم ، تادیب